ÖZLEM GÜVEMLİ
Tsunami, Türkiye için Endonezya ve Japonya’da olduğu kadar tehlike oluşturmasa da önemli bir risk yaratıyor. Çünkü 3 bin yıl içinde Türkiye ve çevresinde 90 adet tsunami oldu. Bunların çoğu Marmara Denizi’nde İstanbul ve İzmit, Ege’de İzmir, Akdeniz’de İskenderun ve Fethiye civarında etkili oldu. Japon bilim insanı Prof. Yoshiyuki Kaneda, “Tokyo ve İstanbul için tehlike aynı” dedi.
Tarihsel belgeler tsunamilerin ciddi hasar ve kayıplara neden olduğunu gösteriyor. 17 Ağustos 1999 depreminden sonra 2.9 metrelik tsunami dalgalarının kıyıda su baskınlarına ve göçmelere neden olduğu biliniyor.
Tsunami için 1.5 yıl önce Boğaziçi Üniversitesi (BÜ) Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Japonya Deniz-Yer Bilimleri ve Teknoloji Ajansı işbirliği ile “Marmara Bölgesi’nde Deprem ve Tsunami Zararlarının Azaltılması ve Türkiye’de Afet Eğitimi Projesi” (MARDİM) başlatıldı.
Marmara’nın kalbinde
Bu kapsamda kurulan Türkiye Tsunami İzleme Merkezi bugüne dek Marmara Denizi’ne Zeytinburnu, Yeşilköy ve Tekirdağ açıklarında 10 deniz dibi izleme cihazı, 4 açılma ölçer yerleştirdi. 2015’in mart ayında 5 izleme cihazı ile 1 açılma ölçer daha yerleştirilecek. Marmara’nın kalbi teknik olarak 7/24 takibe alınırken tsunami konusunda bilgilendirme çalışmalarına da başlandı. Hazırlanan tsunami ile ilgili bilgilendirme videosu ve kitapçığının öğrencilere ulaştırılması için Milli Eğitim Bakanlığı ile görüşmeler sürdürülüyor.
Turistik beldelere dikkat
Basın mensuplarını tsunami konusunda bilgilendirmek için ise dün Kandilli Rasathanesi’nde uzmanların katılımı ile seminer yapıldı. MARDİM’in koordinatörü Japon bilim insanı Prof. Yoshiyuki Kaneda, Marmara bir iç deniz olsa da denizin içinde olacak bir depremin tsunami yaratma riski bulunduğuna dikkat çekerek “Tokyo ve İstanbul için aynı tsunami tehlikesi mevcut” dedi.
BÜ’den Doç. Dr. Gülüm Tanırcan, Türkiye’nin şu an dünya standartlarında bir deprem yönetmeliğine sahip olduğunu, ancak bu yönetmelikte “tsunami hesabının” bulunmadığını söyledi. Tsunami riskinin Akdeniz ve Ege için de geçerli olduğunu dile getiren Tanırcan, “Turistik beldelerimiz de tsunami riski altında” bilgisini verdi.
Jet uçağı hızıyla geliyor
1509 ve 1894 İstanbul, 1598 Amasya, 1939 Erzincan 1963 Doğu Marmara, 1968 Bartın depremlerinin tsunami oluşturduğu biliniyor. Tarih boyunca Karadeniz’de de 22 adet tsunami meydana geldi. Tsunamilerin örneğin Pasifik Okyanusu’nda hızı 720 km/saat hıza yani bir jet uçağının hızına ulaşabiliyor. Dalgalar kıyılarda 50 metreye kadar yükselebiliyor. Marmaray projesinde yapılan çalışmaya göre Marmara’da olası bir depremden sonra beklenen tsunami dalgalarının boyu en kötü senaryoya göre maksimum 5 metre olacak. Dalgaların kıyıdan 500 metre kadar içeriye girebileceği tahmin ediliyor.
(Cumhuriyet,26.11.2014)
Bu Yazıya Hiç Yorum Yapılmadı.
SİZ DE YORUM YAZIN