Tweet

Ceyda ERENOĞLU

Dünyada yeni uygulanmaya başlanan ‘stres ölçüm yöntemi’ sizi stres karnenizle karşı karşıya getirip ya “İyisin, böyle devam et!” diyor ya da stresle başa çıkmayı öğrenmenize ve yeni bir bakış açısı kazanmanıza aracılık ediyor.

Artık stresin matematiksel ölçümünü yapan ileri teknolojik bir yöntem var. Kişinin 24 saatlik sinir sistemi aktivasyonunu ölçmeye yarayan HRV (Heart Rate Variability) tekniği, son 6 aylık stres düzeyinizi fotoğraflıyor.

Tek yapmanız gereken holter benzeri küçük bir cihazı 24 saat boyunca üzerinizde taşımak. Tekniği Türkiye’de uygulamaya başlayan Gentest Medikal ve Bilimsel Direktörü Dr. Serdar Savaş, yeni bir teknoloji olan HRV ile stres ölçümünün, Australian Research Council’in sponsorluğunda Brisbane’de bulunan Queensland Teknoloji Üniversitesi tarafından geliştirildiğini söylüyor.

“BİRÇOK SAĞLIK SORUNUNA YOL AÇIYOR”

Dr. Savaş, “İşim gereği danışanlarımın genetik yapıları ile yaşam tarzlarını inceliyor, onların kalp krizi, inme, diyabet, kanser, kemik erimesi, Alzheimer gibi kompleks hastalık risklerini ortaya koyuyor ve bu hastalıklardan korunmalarını sağlayacak önlemler alıyorum. Danışanlarımın streslerini yönetmelerini sağlamak, onların hastalık risklerini düşürmemde çok etkili oluyor. Çünkü yüksek düzeyde ve uzun süren stresin olumsuz etkileri fiziksel ve ruhsal yönden çok sayıda sağlık sorununa yol açıyor” diyor.

“ÇOK FAZLA ŞEY YAPILAMIYORDU”

Stresin varlığı ve olumsuz etkileri öteden beri bilinmesine karşın bu konuda çok fazla şey yapılamıyordu. Bu nedenle uzmanlar stres altındaki kişilere sadece “Stresten uzak durun” uyarısında bulunuyordu. Oysa günümüz koşullarında stresten uzak bir yaşam sürmek hiç kolay değil. İş yaşamı, kentleşme, değişen insan ilişkileri, ekonomik ve siyasi ortam, savaşlar, terör ve daha birçok dış faktör çok yüksek düzeyde strese yol açıyor. Stresi oluşturan faktörler bizim elimizde olmadığı için de stresten uzak kalmaya çalışmak hayal olmaktan öteye gidemiyordu.

STRES NEDEN ÖLÇÜLEMİYORDU?

Stres psikologların yüz yüze yaptığı görüşmeler ve uyguladıkları anketlerle ölçülmeye çalışılıyordu. Bu ölçümler subjektif değerlendirmelere dayandığı için matematiksel kesinlik içermiyor ve pratik yarar sağlamak mümkün olamıyordu.

STRESİN OLUMSUZ ETKİLERİ

Stresin tıbbi araştırmalarla ispatlanan olumsuz etkileri 4 başlıkta toplanıyor.

– Bedensel etkiler:

Hipertansiyon, ateroskleroz, kalp krizi, inme (felç), kanser, sindirim sistemi ülserleri, kas ağrıları, kronik baş ağrısı, migren, cinsel isteksizlik, kortizol düzeyinde artış, kan şekeri seviyesinde yükselme, diyabet, büyüme hormonu ve testosteron düzeylerinde düşme, yaşlanmada hızlanma.

– Duygusal etkiler:

Yaşama karşı ilgisizlik ve isteksizlik, fobiler, kaygı, yalnızlık hissi, insanlardan uzaklaşma, içine kapanma, kronik depresyon, öfke, iştahsızlık, tükenmişlik sendromu.

– Zihinsel etkiler:

İleri düzeyde dikkat ve konsantrasyon eksikliği, obsesif düşünceler, uyku bozuklukları, hafıza zayıflaması, unutkanlıklar.

– Uzun dönem davranış değişiklikleri:

Bağımlılıklar (alkol, sigara, yemek, alışveriş, kumar, uyuşturucu) aile hayatının bozulması, iş hayatının bozulması, sosyalizolasyon, intihar.

STRES YÖNETİM PROGRAMININ ADIMLARI

– İlk adım olarak uzman psikolog stres ölçüm cihazının takılacağı bireyle bir ön görüşme yapar.

– Sonra kişiye holter benzeri HRV cihazı takılır ve 24 saat ölçüm yapılır.

– Kayıt altına alınan veriler ileri teknolojik yazılımlarla analiz edilir ve 10 gün içinde bireyin raporu hazırlanır.

– Uzman psikolog, kişinin raporunu değerlendirir ve stresini yönetmek üzere kullanacağı teknikler konusunda eğitim verir.

– 6 ay sonra ölçüm tekrarlandığında stresle nasıl baş etmesi gerektiğini öğrenen ve uygulayan danışanın sonuçlarının şaşırtıcı düzeyde olumlu olduğu görülür.

GENTEST STRES UYGULAMA ALANLARI

– Bireysel sağlık. (Danışanları hastalıklardan korumak, yaşlanmalarını geciktirmek, performanslarını artırmak.)

– Kurumsal performans ve verimlilik yükseltilmesi.

– Öğrencilerin sınav başarılarının artırılması ve kaygılarının yönetilmesi.

– Profesyonel sporcularda müsabaka stresinin yönetilmesi, agresyonlarının kontrol edilmesi ve cezalı duruma düşmelerinin engellenmesi.

BİLİMSELLİĞİ VAR MI?

Stresin matematiksel ölçümünü yapan cihaz, FDA ve Avrupa Birliği tarafından onaylanmış CE sertifikasına sahip.

(HT  Magazin, 11.07.2017)