Tweet

Fikret ESER

Rus yazar Boris Akunin’in, ünlü dedektifi Erast Fandorin, 19. yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başında türlü cinayetleri ustalıkla çözmeye devam ediyor. Alfa Yayınları’dan çıkan dedektifin maceralarına iki kitap daha eklendi: Maça Valesi, Dekoratör yayımlandı.

Boris Akunin’in sıra dışı dedektifi Erast Fandorin’le “13 Mayıs 1876 Pazartesi günü, öğle vakti saat üçte bahar tazeliği ve yaz sıcaklığıyla dolu bir günde, Aleksandr Bahçesi’nde, çok sayıda tanığın önünde çirkin, hiçbir şekilde kabul edilemeyecek bir olay gerçekleşti” cümlesiyle tanışmıştık. 19. yüzyıldan gelen kahramanımız, 20 yaşında becerikli, korkusuz, soylu ve yakışıklı bir gençti.

Fandorin ortalama boyda, siyah saçlı, mavi gözlü, puro içiyor ve araba tasarlamayı ve yarışmayı seviyor. Heyecanlandığında kekeliyor, bu da onu çekici kılıyor. Yüksek öğrenimi yarıda kalmasına rağmen İngilizce, Fransızca, Almanca, Japonca ve Türkçe biliyor.

Kahramanımız ilk kitabı Azazel’de, polis teşkilatında yeni göreve başlamıştı. Rusya’nın renkli atmosferinden Petesburg’un şaaşalı renkli gecelerinden Londra’nın sisine uzanan bir macerada büyük bir gizli örgütü ortaya çıkarmıştı.

93 HARBİ’NDEKİ CASUS

İkinci kitap Türk Gambiti ise Osmanlı-Rus savaşının tam ortasında geçiyordu. Bizim tarihimize 93 Harbi ya da Plevne Savaşı olarak geçen 1877-88 yılları arasındaki dönemde Fandorin, Rus casusu olarak ortaya çıkmıştı. Ruslarla yapılan savaş sonunda Bulgaristan yitirilmiş, Çar ordusu Yeşilköy önlerine kadar gelmişti. Yazar Boris Akunin bu tarihsel arka plana Fandorin ve askeri harekat bölgesindeki nişanlısının yanına giden genç bir kadını oturmuştu. Balkanlar’daki entrikanın diğer ucunda da Türk casusu Enver Efendi vardı. Yolları İstanbul’a kadar uzanan bir macera okumuştuk.
Üçüncü kitap Leviathan’da ise Fandorin başkentten uzaklaştırılmış Japonya’ya tayini çıkarılmıştı. Tokyo elçiliğindeki görevine Leviathan gemisiyle giden dedektif, büyük bir soruşturmanın ortasına düşmüştü.

Dördüncü kitap Akhilleus’un Ölümü’nde dört yıllık sürgünden Moskova’ya dönen Fandorin, valilik emrinde rahat bir görevdeydi aslında. Ancak ülkeyi sarsan bir cinayeti çözmek yine ona kalmıştı. Yıl 1882’ydi, Moskova’da Tolstoy ve Çehov gibi büyük yazarların boy gösterdiği bir dönemdi.

Alfa Yayınları, Erast Fandorin serisinin beşinci ve altıncı kitaplarını arka arkaya yayınladı. Maça Valesi; zeki, kibirli ve gösteriş budalası bir dolandırıcıyla Fandorin arasında geçiyor. Adli danışmanlığa yükselip sınıf atlayarak zenginleşen Fandorin’in tuhaf yardımcısı Anisi Tülpanov’la bu kitapta tanışıyoruz.

Moskova’da yabancı iş insanlarından valiye, sokaktaki adamdan zenginlere kadar herkesi tuzağına düşüren dolandırıcı, Moskova’yı altüst ediyor. Zengin bir Hintli Müslüman kılığına girerek, yardımcısıyla onu yakalayan Fandorin’i bile hedef alıyor bu dolandırıcı. Bir entrikayla evine girip her şeyini soyuyor. Ama bunu gizlice değil, Fandorin’in adamlarına öyle bir yaptırıyor ki, hayran olmamak elde değil.

Sonra karşılıklı hamleler ve meydan okumalar geliyor, artık iş kişiselleşiyor. Birbirlerinin açığını ve zayıf yönlerini kollamalar; zekice öngörüler, analizler, durum tespitleriyle varsayımlar arasında baş döndürücü bir hale gelen trafiği takip etmekte zorlanıyorsunuz. Sonunda ne olacak diye yaptığınız tüm tahminler boşa çıkıyor.

Dekoratör ise kan donduracak cinsten bir roman. Neşeli, komik Maça Valesi’nden sonra tüyleri diken diken ediyor. Moskova’nın kenar mahallerinde acımasız katil Karındeşen Jack iş başındadır. Kurbanlarını öldürmekle kalmıyor, iç organlarını da alıyor. Moskova Genel Valiliği özel görevlisi, bakanlık danışmanı, Rus ve yabancı ülkelerin nişanlarına sahip Erast Fandorin, yardımcısıyla birlikte mezarlıklar ve morglarda büyük bir takibe başlıyor..

Suç dünyasının etrafına macera, tarih, heyecan, mizah katarak kahramanı Fandorin’i dünyaya sevdiren bir yazar Rus Boris Akunin. Gerçek adı Grigory Shalvovich Chkhartishvili olan bir Gürcü. 1998’de yazmaya başladığı dedektif serisiyle birlikte Boris Akunin adını kullanmaya başladı. Kitapları 30’dan fazla dile çevrildi, sinema filmlerine ve TV dizilerine uyarlandı.

DEĞİŞİM DÖNEMİ DEDEKTİFİ

Maceraların merkezindeki 19. yüzyıl, Batı’da güzel dönem olarak anılıyor. Otomotiv, havacılık, bulvarlar, kafeler, kabare, deniz banyosu, fotoğraf, sinemanın doğuşu, metronun ortaya çıkışı, doğa bilimlerinin başarısı, en son teknolojiler, tıp, sosyoloji ve etnografinin oluşumu, arkeolojik keşifler, sanat ve edebiyatta modernizm, kadın hareketi, toplumsal değişimler 19. yüzyıla damga vuran önemli olaylar. Bu dönem ortaya çıkan sanat ve kültürün taşıyıcısı, resim, edebiyat, müzik alanlarındaki dev sanatçıların eserleri günümüzde başyapıtlar ve öncü olarak kabul ediliyor.

Bu muhteşem dönemin eşlik ettiği Erast Fandorin maceraları 15 kitaba ulaşmış durumda. Alfa Yayınları, seriyi yazarın yazılış tarihine göre çok iyi bir çeviriyle okura sunuyor. Kitaplıklarımızda bir Erast Fandorin bölümü oluşuyor. Külliyatın devamının geleceğini bilmek de bize umut oluyor.

(Sabah Kitap, 11.03.2022)