Tweet

Abdulhamit GÜLER

Bu yıl Oscar yarışının en iddialı yapımlarından olan The Banshees of Inisherin (Inisherin’in Ölüm Perileri) Türkiye’de vizyona girdi. Altın Küre, BAFTA, Venedik derken Oscar’da da birçok adaylık alan film, tam bir asır önce İrlanda’da yaşanan iç savaşa, dostluğu sarsılan iki erkek üzerinden eleştiri getiriyor.

 2022 boyunca “Oscar’ın habercisi” olan çok sayıda organizasyondan iltifatlarla dönen film, Altın Küre’de 3 büyük ödülü almıştı. BAFTA’da neredeyse bütün dallarda aday olan filmin yönetmeni de ödül organizasyonlarının yakından tanıdığı bir isim. Martin McDonagh, son olarak 2017 yapımı “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” ile uzun süre konuşulmuştu. 2018 Oscar ödüllerinde 2 kategoride oyunculuk ödülü kazanan film yönetmene Oscar hediye edememişti ama sinema otoritelerinin saygısını kazandırmıştı.

BAŞARILI OYUNCULUKLAR

Yönetmen McDonagh yeni filminde Colin Farrell ve Brendan Gleeson’ı yeniden buluşturdu. Daha önce de “Bruj’da” filminde bir araya gelen ikili dikkat çekmişti. Tam 15 yıl sonra yeniden kamera karşısında bir hikaye ve karakterlerine hayat veren ikili geçtiğimiz yıl en çok konuşulan oyunculardı belki de… Çok kişiye göre yılın en iyi birkaç filminden biri bu… Oyuncular da neredeyse rakipsiz. Elbette Oscar’da ne olacağını tam kestiremiyoruz fekat Colin Farrel’a ilk kez Oscar adaylığı getiren filmin serüveninin Hollywood’da mutlu sonla bitmesini bekleyebiliriz.

Bu yıl 95’incisi düzenlenecek olan Oscar Ödülleri’nde 8 dalda 9 adaylık kazanan filmin hikayesi ilginç. Sene 1923… Yani tam bir asır öncesi. İrlanda’nın sakin bir adasında yaşayan Padraic (Colin Farrell) ve Colm (Brendan Gleeson) sıkı dost olarak bilinirler. Bir gün Colm’un aniden aldığı karar ile Padraic yıkılır. Daha doğrusu anlam veremez. En iyi arkadaşı bildiği kişi artık hayatından çıkmasını istemektedir. Sebebi ise “sıkıcı” olmasıdır. Bu aşamadan sonra Padraic için işler çığırından çıkar. Colm’un dostluğunu yeniden kazanmak istedikçe şaşkınlık uyandıran şeylerle karşılaşır.

HİKAYEDEN SİNEMATOGRAFİYE GÜVEN VEREN DİNGİNLİK

Filmin hikayesinin tamamını anlatmayalım. Biraz merak iyidir. Hikayenin ve filmin biçimsel dilinin irdelenmesi gerekir. Zira yönetmen McDonagh, bir savaşın kıyısında yaşayan insanların sakin hayatlarına basit bir noktadan yaklaşarak acı bir tablo çiziyor. 1923’tekli İrlanda iç savaşına uzaktan bakmasına rağmen savaşın ne olduğu ya da olmadığı konusuna sert bir yorum getiriyor. Suyun karşı tarafından sık sık gelen patlama ve silah seslerine adadakiler tam anlam veremiyor. Daha doğrusu iç savaş denen olgunun çok ötesindeler. Sadece 6 paunda adam öldürmeyi kazançlı bir iş sayan polis memuru da dedikoduları not etmekle meşgul market sahibi kadın da Padraic’in ‘kendini ailesine adamış ve adada anlaşılmadığını düşünen’ ablası da savaşa anlam veremiyor. “Kardeş kardeşi öldürürken”, suyun ada tarafında farklı bir hikaye mi canlanıyor? Hayır. Aslında Colm ve Padraic’in hikayesi ile İrlanda iç savaşının hikayesi benzerdir. Mezhep ya da başka bir sebep… İki sıkı dostun “sıkılmak” bahanesi ile birbirinden uzak kalması savaş sebebi olabilir. Oluyor da ikisi arasında…

HER YAPIMIN ‘AMA’SI VAR

Yönetmen McDonagh’ın meselelere bakışı ve sinemasal işleyişi yine kendine özgü bir tavır ortaya koyuyor. Önceki filmlerindeki gibi sakin ama iddialı dili saygı uyandırıyor. Savaş gibi sert bir meseleyi, iç savaş gibi çetrefilli bir olguyu, dostluk gibi kadim bir kavramla, sakin ve kararlı şekilde anlatabilmek mühim. The Banshees of Inisherin’in yılın en iyi filmlerinden biri olduğuna şüphe yok. Ancak son dönemde sıkça rastladığımız bir şey yine irrite etti. Özenle hazırlanmış ortamdaki bazı mekanlar ya da dokular yaşamıyor gibiydi. Ayrıca yönetmenin ısrarlı drone kullanımı da sahici tavrı zedeliyor.

Oyunculuklar her bakımdan öne çıkıyor. Lakin özellikle dikkat çekilmesi gereken isim Barry Keoghan… Harika bir performans… Colin Farrel ile daha önce de Lantimos’un ‘Kutsal Geyiğin Ölümü’ filminde rol alan Keoghan, genel dildeki sakinlik riskini oyunculuğuyla gideren kişi olarak beliriyor. Bu da elbette yönetmen başarısı.

(Yeni Şafak, 04.02.2023)