Tweet

Sungu ÇAPAN

Kafkas ülkeleri arasında en zengin sinema geleneğine sahip Gürcistan dendiğinde aklımıza hemen, en sıradan hayat sorunlarını gülümseterek yansıtan, simgesel-metaforik göndermelere dayanan, şiirsel-mizahi bir üslup tutturmuş, yalın ve evrensel filmleriyle ünlenen, dünyanın her yanını anayurdu belleyip çoğu kez Gürcistan dışında Fransa başta olmak üzere farklı ülkelerde çalışıp üretmiş Otar Iosseliani, Georgi-Eldar Şengelaya kardeşler, Rezo Çekeidze, Tengiz Abuladze ve Ermeni kökenli Sergey Parajanov gibi, çoğu 1960-70’li yıllarda Moskova film okulundan (VGIK’ten) yetişmiş önemli yaratıcı-yönetmenler gelirdi bir zamanlar.

Bu girişi, 2019 Cannes festivalinin Yönetmenlerin 15 Günü bölümünde gösterilip alkışlanan, bizde de bugün gösterime giren, İsveç’te yaşayan, Gürcü asıllı genç yönetmen Levan Akin’in yazıp yöneterek Tiflis’te çektiği, Gürcistan İsveç- -Fransa ortak yapımı o ilginç “And Then We Danced-Ve Sonra Dans Ettik” filmi için yaptık.

Yüzyıllardan beri süregelen, tutucu, ataerkil geleneklerin ağır bastığı, 1.5-2 milyonluk bir nüfusa sahip Gürcistan’da toplumun tüm baskıları ve yasaklarıyla yüzleşen, dar gelirli bir ailenin, yaşamını-geleceğini Kafkas danslarına adamış, genç, ama oldukça hırslı oğlu Merab’ın (Levan Gelbakhiani) hikâyesini anlatıyor, Levan Akin imzalı “Ve Sonra Dans Ettik”.Filmin delikanlı kahramanı Merab, Gürcistan halk dansları topluluğunda bir gönül bağıyla arkadaşlık ettiği, esmer güzeli dans partneri Miriam’la (Ana Javakishvili) birlikte zorlu bir eğitimden geçerken en iyisinden usta bir dansçı olmanın da hayallerini kuruyor, her ne kadar kendisini sert ve nobran hocasına bir türlü beğendiremese de. Derken hocanın çoğu kez ona yeğleyeceği, kısa sürede Merab’a rakip olacak, Batum’lu, yetenekli bir dansçı olan Irakli’nin (Bachi Valisvili) topluluğa katılmasıyla kahramanımızın yaşamı altüst oluyor ve farklı duygulara kapılsa da kendisini ve bedenini daha iyi tanımaya başlayan Merab için artık hem dişli bir rakip, hem de gözünü alamadığı bir arzu nesnesine dönüşüyor, karizmatik yakışıklı Irakli. Özetle gizli saklı Merab-Irakli ilişkisi, rekabetten çok, önceleri sadece Miriam’ın farkına varacağı, tutkulu bir eşcinsel aşkı halini alıyor giderek..

Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra özerkliğini ilan eden, ancak kiliseyle sağcı kesimlerin işbirliğiyle gittikçe güçlenen bir muhafazakârlığın öne çıktığı, bağnazlığın tavan yaptığı Gürcistan’da yükselen LGBTİ (lezbiyen, gay, biseksüel, tronsseksüel, interseks) nefretinin tüm ülkeye yayıldığı günümüzde, İnternet kuşağı gençlerle, dünde yaşayan, tutucu ve gelenekselci ebeveynleri arasındaki makasın gitgide açıldığını belirten yönetmen Levan Irakli, vaktiyle Gürcistan’da yapılmış Onur Yürüyüşü’nden etkilenip danıştığı eşcinsel Gürcü gençlerle de görüşüp konuşarak çekim sürecini başlatmış “Ve Sonra Dans Ettik”in. Iraklı, fonuna da Kafkas halk danslarını yerleştirdiği ve Gürcistan’daki yerel yöneticilerin türlü bahaneler üreterek engellemeye, hatta baltalamaya çalışmasına karşın gerilla tarzı çekimler yaparak Tiflis’te tamamladığı bu üçüncü filminde, “geleneklerle karşı karşıya gelmek, kurallara baskılara direnmek, kişiliğini bulmak ve kendi yolunu çizmek” üstüne, karakterlerin duygularını usta işi bir sinematografiyle ve çok özenilmiş dans sahneleriyle aktaran, görülesi bir film kotarmış sonuçta. Kuşkusuz son Saraybosna film festivalinde en iyi erkek oyuncu seçilen Levan Gelbakhiani’nin başından sonuna dek filmi sürüklediğini de belirtmek gerek.

Iraklı, fonuna da Kafkas halk danslarını yerleştirdiği ve Gürcistan’daki yerel yöneticilerin türlü bahaneler üreterek engellemeye, hatta baltalamaya çalışmasına karşın gerilla tarzı çekimler yaparak Tiflis’te tamamladığı bu üçüncü filminde, ‘geleneklerle karşı karşıya gelmek, kurallara baskılara direnmek, kişiliğini bulmak ve kendi yolunu çizmek’ üstüne, karakterlerin duygularını usta işi bir sinematografiyle ve çok özenilmiş dans sahneleriyle aktaran, görülesi bir film kotarmış sonuçta.

(Cumhuriyet, 15.11.2019)