Tweet

Siirt’teki kadın intiharları araştırmasında, “İntihar süsü verilen cinayetler” uyarısı yapıldı, imam nikâhı evliliklerinin etkisinin yüksek olduğu belirtildi. Türkiye’nin giderek muhafazakârlaşmasına paralel olarak artan kadın intiharları ile ilgili Siirt ilinde yapılan ve 10 yıllık bir zaman dilimini kapsayan araştırma tüyler ürpertici bir tablo ortaya koydu. Neylan Ziyalar, Aysel Sarıpınar, Can Çalıcı’nın Adli Tıp Dergisi’nde yayımlanmak üzere yaptıkları araştırmada, Siirt’te 2000-2013 yılları arasında yaşanan kadın intiharları incelendi. İncelenen 10 yıllık dönemde kadın intiharlarında 5 kata varan artışlar oldu. Araştırmacılar, “İntiharların önlenmesi için kadına yönelik şiddet bağlamında toplumsal düzeyde önleme faaliyetlerinin artırılması gerekir” görüşünü dile getirdi.

Siirt Adliyesi ve bağlı bulunan yerlerdeki savcılık dosyaları incelenerek belirlenen 60 intiharda yaş, medeni durum, eğitim, meslek, olay yeri, intihar nedeni, yöntem, kullanılan araçlar istatistiki olarak değerlendirildi. Olguların neredeyse yarısının 15-20 yaş diliminde olduğu ve kırsal alanda yaşadıkları, büyük çoğunluğunun bekar ve ailesiyle yaşayan işsiz, okuryazarlık oranları düşük kadınlar olduğu belirlendi.

Kadın intiharı daha fazla

Tüm dünyada erkek intiharlarının kadınlardan daha fazla olması karşın incelemenin yapıldığı Siirt’te, kendini öldüren kadınların sayısının erkeklerden daha fazla olduğu belirtilerek bunların bazılarının “intihar süsü verilmiş cinayetler” olduğu iddiaları anımsatıldı.

Beş katı arttı

İncelenen 10 yıllık dönemde kadınintiharlarında 5 kata varan artışlar oldu. 2000 yılında yüzde 3,3 olan kadın intiharı oranı sadece 2001’de yüzde 1,7’ye düştü. Ancak sonraki yıllarda sürekli artış eğilimine girerek 2012 yılında yüzde 15’e kadar ulaştı.

Yarısı kendini evde astı

Kadınların yüzde 50’sinin kendini astığı, yüzde 38,3’ünün ateşli silah ve yüzde 8,3’ünün de yüksekten atlama yöntemini kullandığı belirlendi. Bir kişi suya atlarken bir kişi de ilaç içerek yaşamına son verdi. Yüzde 53,3’ü evde gerçekleştirilen ası eylemi için kadınlar oda tavanı, dam ya da çatı katını, yüzde 16,7’si ahır, yüzde 6,7’si kiler veya tandır odası, yüzde 3,3’ü ise merdiven boşluğu ve yüzde 10’u evin yakın veya uzağındaki bir ağacı seçti.

Erkek silahıyla intihar(!)

Ateşli silah ile intihar eden kadınlardan yüzde 43,4’ünün av tüfeğini, yüzde 21,8’inin tabancayı, yüzde 8,7’sinin de kalaşnikof kullandığı adli raporlara geçti. Kadınlar, ailesinden yakınları olan erkeklere (babaya, erkek akrabaya ya da eşe) ait silahları kullandı. Kadınlar en çok sonbahar ayında intihar etti. Sonbaharı sırasıyla yaz, ilkbahar ve kış izledi. En fazla intihar Haziran, Kasım ve Ekim aylarında gerçekleşirken, en az olguya ise Temmuz ayında rastlandı.

Geride mektup yok

Adli soruşturma konusu olan ölümlerde kadınların tamamına yakınının ardlarmda, intihar nedenlerini açıklayan bir intihar notu ya da mektup bulunamadı.

Rakamlar çelişkili

Veri toplamanın güçlüğüne de değinilen araştırmada, damgalanma korkusunun yaygın olduğu toplumlarda birçok intihar ve girişiminin gizlendiği ya da başka bir tanı ile bildirildiği vurgulandı.

Siirt’te yapılan çalışmadaki veriler ile TÜİK verileri arasında farklılıklar olduğunun bildirildiği araştırmada, bunun nedenlerine ilişkin şu tespitler yapıldı:

“Çalışma verilerinin farklı sayılar içermesinin; ilçelerde meydana gelen intiharlara dış muayene bulgularına göre defin verilmesi, otopsi için merkeze gönderilmemesi ve büyük illere tedavi için gönderilen olgulara öldüğü ilde defin ruhsatı düzenlenmesinden ve hazırlık soruşturması aşamasından önce intihar olarak değerlendirilen olgunun davanın seyrinde kaza ya da cinayet davasına dönüşebilmesinden kaynaklandığı iddia edilmektedir.

‘Zorlamalı ölüm’

Adli tıp açısından intihar, zorlamalı ölüm olarak kabul edilmektedir. İntihar ederek hayatına son veren kişinin ölüm orijininin intihar olup olmadığı otopsi sonucu elde edilen bulguların yanında olay yerinin incelenmesi, delillerin doğru toplanması ve tüm verilerin bir bütün içinde değerlendirmesi sonucunda belirlenebilmektedir. Nitekim birçok cinayet vakası cezadan kurtulabilmek için intihar süsü verilerek gizlenmeye çalışılmaktadır. Özellikle ülkemizde kadın cinayetlerinin intihar süsü verilerek gizlendiği iddiası basma yansıyan haberler arasında kendine sık yer bulan konulardandır. Bu nedenle özellikle kadınintiharlarının titizlikle incelenerek cinayet olasılığı bertaraf edildikten sonra intihar olarak kabul edilmesi önemlidir.”

Araştırmada, Türkiye’de kadın intiharlarının bir bölgeye ya da bir ile özgü sorun olmadığına da dikkat çekilerek “Daha dikkatli bakıldığında ülkenin tüm bölgelerinde ve farklı yapıdaki illerde de görülebilen genel bir sorun olduğu, konu nun kadına yönelik şiddeti önleme bağlamında bir bütün olarak ele alınması gerektiği düşünülmektedir” görüşü dile getirildi.

En küçüğü 9, en büyüğü 82 yaşında

ARAŞTIRMANIN ortaya koyduğu sonuçlar özetle şöyle:

» İl ve ilçe merkezlerine göre kırsal alanlarda intihar olgularına daha fazla rastlandı, intiharların yüzde 40’ı köy, yüzde 25’i ilçe, yüzde 23,3’ü il merkezi, yüzde 11,7’si beldede gerçekleşti.

» intihar eden kadınların en küçüğü 9 yaşında, en büyüğü 82 yaşında. Her 10 kadın intiharının 6’sı 20 yaşından küçük kadınlar tarafından, 8’i ise 30 yaşından küçük kadınlar tarafından gerçekleştirildi. 16-20 yaşlarda zirve yapan kadın intihar oranı 31 yaş sonrası ileri yaşlara doğru azalıyor. 50-60 yaş arasında intihar görülmedi.

» Köydeki intiharların özellikle genç kadınlar arasında yaygın oluşunda sosyal izolasyon tespiti yapıldı. Köylerde kendini daha ağır hissettiren töre gibi kültürel yapılar, kadının ev dışı iletişimine izin vermeyip, sosyal yalıtıma neden olan en büyük etken olarak görüldü.

» Çalışmada yer alan 1418 yaş arasında 5 kadın, çocuk sayılacak yaşta dini nikâh ile evlendirilmiş. Geleneksel ev içi rollerine hazır olmadıkları bir yaşta henüz çocukken eş, çocuk, aile, ev gibi sorumluluklarının altına giren bireyler, fiziksel ve ruhsal çöküntü yaşıyor. Kötü yaşam, aile içi şiddet, istismar gibi yaşam zorlukları çocuklarda travmaya neden oluyor ve çocukları intihara sürüklüyor.

» Kadınların yüzde 51,7’sini bekârlar oluştururken, bu kadınları yüzde 20 ile resmi nikâhlılar ve yüzde 16,7 ile dini nikâhlı kadınlar izledi. Bir kadının dul, bir kadının boşanmış ve üç kadının nişanlı olduğu belirlenirken, 2 kadının medeni durumu öğrenilemedi.

» Kadınların neredeyse tamamına yakınının eğitim durumu tespit edilemedi. Sadece 5’inin öğrenci olduğu, bunlardan 3’ünün liseye devam ettiği bilinmekle birlikte, öğrenci olan diğer 2  kişinin devam ettiği okul  bulunamadı.

» İntihar eden kadınların 83,3’ünün ev hanımı olduğu ortaya çıkarken, ücretli çalışan tek kadının kent merkezinde yaşadığı anlaşıldı.

(Birgün, 15.09.2016)