Tweet

Tarihi bir anma festivalinde bir Japon vatandaşı. Fotoğraf: Shutterstock

Dünyada bireysel silahlanmanın en düşük olduğu ülkelerden biri olan Japonya’da silah edinmek son derece zor. Polisler için de sıkı sınırlamalar varken, 3 yılda bir ruhsat yenilemek gerekiyor. Peki Japonya bu sayede neyi başardı?

Amerika Birleşik Devletleri’nin Teksas eyaletinde bir ilkokulda gerçekleştirilen saldırıda iki öğretmen ve 19 çocuk hayatını kaybetti. Dünyanın en kolay silah satın alınabilen ülkelerinden biri olan ABD’de Başkan Joe Biden olaya tepki gösterirken bireysel silahlanma karşıtı kanunlar çıkarılmasını istedi. Biden, “Artık acıyı eyleme dönüştürme zamanı” dedi.

ABD’de bireysel silahlanma anayasa ile teminat altına alınmış durumda. Bu sebeple yıllar içerisinde psikolojisi bozuk pek çok katil masum insanları sinemalarda, okullarda veya kamuya açık diğer alanlarda katletti.

Peki başka ülkelerde benzer sorunlar yok mu? Bu noktada Japonya örneğine bakmakta fayda var. 127 milyon nüfuslu ülkede geçen yıl silahla vurulmadan kaynaklı 10 kişi hayatını kaybetti. Bireysel silahlanma alanında çalışan uzmanlara göre Japonya’nın silah kanunu çok eskiye dayanıyor.

Silahlı Şiddete Karşı Eylem isimli İngiliz sivil toplum örgütünün direktörü Iain Overton, “Dünyada ilk silah kanununu çıkaran ülke Japonya, silahlar toplum içerisinde pek karşınıza çıkmıyor” diyor.

İKİ ATOM BOMBASINDAN SONRA…

Tarihin en büyük dramlarından biri 1945 yılının yaz aylarında Japonya’da yaşandı. Atılan iki atom bombası ile Hiroşima ve Nagazaki kentleri haritadan silinirken, daha sonra ülke yaralarını sarmaya çalıştığında halkta savaş karşıtı pasifist rüzgarlar esiyordu. Japonya polisi ilk kez 1946 yılında silah taşımaya, Amerikan güçleri ülkeyi terk ettikten sonra başladı. 1958 yılında düzenlenen bir kanunda ise hiçbir vatandaşın silah veya kılıç taşıyamayacağı kanunlarla ifade edildi.

Yıllar içerisinde vatandaşların ateşli silah taşımalarına müsaade edilirken, silah ruhsatı almak isteyen bir kişinin bütün gün süren bir kursa katılması, atış testinde yüzde 95 oranını yakalaması gerekiyor. Daha sonra hastanede psikolojik muayene safhası başlıyor. Kişinin sabıka kaydı inceleniyor, ailesi ve arkadaşları ile de görüşmeler yapılıyor. Bu aşamaları başarı ile geçen vatandaşlar, pompalı tüfek veya türevlerini alabiliyor, el silahı alamıyor. Silah ruhsatı alan bir kişinin 3 yılda bir yeniden sınava girmesi gerekmekte.

Kişi yeni şarjör almak isterse eskisini devlete teslim etmek zorunda, silahın sahibi vefat ettiğinde ise aile bireylerinin silahı devlete teslim etmesi gerekiyor. Japon polisinin görevde olmadığı anlarda üzerinde silah taşıması yasak, suçlulara müdahale edilirken de dövüş sporları ve coplar kullanılması tavsiye ediliyor.

ABD AÇIK ARA ÖNDE

Bireysel silahlanmaya ilişkin veriler toplayan Small Arms Survey isimli kurumun 2017 yılı tarihli ve hala güncelliğini koruduğu düşünülen çalışmasına göre; Amerika Birleşik Devletleri’nde 393 milyon 300 bin silah bulunuyor. Onu 71 milyon 100 bin silah ile Hindistan ve 49 milyon 700 bin silah ile Çin izliyor. (Ruhsatsız olduğu düşünülen silahlar da sıralamaya dahil) ABD’nin nüfusu bu ülkelerin üçte biri kadar.

Aynı kurumun çalışmasına göre; dünyadaki toplam silah sayısı 857 milyon. Bu silahların 133 milyonu orduda, 22.7 milyonu kolluk kuvvetlerinde.

Türkiye’de bireysel silahlanmayı takip eden Umut Vakfı’nın verilerine göre; her yıl ortalama 4 bin 500 vatandaş bireysel silahlarla hayatını kaybediyor. Kurumun 2012 yılında ortaya koyduğu bir raporda ise ateşli silahlarla işlenen suçların yüzde 84’ünün ruhsatsız silahlarla yaşandığı belirtiliyor.

Silahlı şiddet olaylarının yüzde 23,5’i aile içi şiddet, yüzde 33,8’i arkadaş, tanıdık, hısım, akraba şiddeti ve kadına yönelik şiddet, yüzde 57,3’ü ise tanıdıklar arasında gerçekleşiyor.

Silahlı olayların niteliğine bakıldığında aniden başlayan tartışmaların olayların yüzde 42,68’ini oluşturduğu görülüyor. Silahlı şiddet olaylarının yüzde 40’ı gasp olarak gerçekleşiyor.

Kaynaklar: Business Insider, Small Arms Survey, Umut Vakfı

(haberglobal.com.tr, 28.05.2022)