Tweet

ALİ ABADAY (jpardaillan@gmail.com)

Her insanın Tanrı’dan bir parça taşıdığı düşünülürse, kimi zaman insanın Tanrı rolüne soyunma isteği de kötü düşünülmemeli. Sonuçta kendisini oluşturan çamurun belki de ilk maddesine dönme isteği bu Tanrı rolüne soyunmak. Ancak o çamurun üstüne pek çok katman geldiği için bu rolü oynayabilmek yanında pek çok sorunu da birlikte getiriyor.

Nuri Bilge Ceylan’ın Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye kazanan ve Türkiye’de 132 kopya ile gösterimine başlanan son filmi Kış Uykusu ilk 3 günde 43 bin 495 kişiye ulaştı. Ceylan’ın bir önceki filmi “Bir Zamanlar Anadolu” da 65 kopya ile gösterime girmiş, ilk hafta sonunda 18 bin 573 kişi izlemiş, toplamda ise 161 bin 181 kişiye ulaşmıştı.

Ceylan, Kış Uykusu’nda bir bakıma kendi kasabasının Tanrı’sı olmak isteyen bir adamı ve hem onun hem de çevresindekilerin ruhsal değişimlerini, çelişkilerini, hayatın içinde farklılık gösteren rollerini anlatıyor.

Aydın (Haluk Bilginer) köyde büyümüş, sonrasında İstanbul’da iyi bir eğitim almış, 25 yıl tiyatroculuk yapmış bir adamdır. Emekli olduktan sonra Kapadokya’da babasından kalmış bir oteli işleten Aydın, otelde genç eşi Nihal (Melisa Sözen) ve kocasından boşanmış kardeşi Necla (Demet Akbağ) ile yaşamaktadır. Yerel bir gazeteye haftalık yazılar da yazar ve bir bakıma kendisini bölgenin Tanrı’sı gibi görmektedir.

Bir gün otelde kendisine yardım eden, ayrıca şehirdeki mülkleriyle de ilgilenen Hidayet (Ayberk Pekcan) ile yolda giderken İlyas (Emirhan Doruktutan) adlı bir çocuk arabalarına taş atar. İlyas’ı evine götürdüklerinde Hidayet ile İlyas’ın babası İsmail (Nejat İşler) ağız dalaşına girerler. Tam kavga edecekleri sırada İsmail’in kardeşi Hamdi (Serhat Kılıç) araya girer. Bir zaman sonra Aydın İsmail’lerin evsahibi olduğunu, kirayı ödeyemedikleri için avukatlarının icra işlemlerini başlattıklarını öğrenir. Bu esnada bazı nahoş olaylar da yaşanmıştır.

Nuri Bilge Ceylan’ın en fazla diyaloga sahip filmi olan Kış Uykusu’nda Haluk Bilginer eşsiz bir oyunculuk sergiliyor. Ceylan’ın kamerası öncelikle Aydın karakteri üzerinden kendisini entelektüel sayan, ancak eleştirmek dışında elini taşın altına koymayan, çok yüce gönüllü olduğunu her fırsatta belirtip küçük hesapların peşinde koşan, çevremizde her gün görmeye alıştığımız tipteki insanları yansıtıyor.

Ne var ki Kış Uykusu’nda ruhsal çelişkiler yaşayan, farkında olarak ya da olmayarak ikiyüzlülüğünü gösteren sadece Aydın değil. Aydın’ın kendisini yardım işlerine adamış eşi Nihal veya onlarla birlikte yaşayan kardeşi Necla da en az Aydın kadar ruhsal sıkıntılar yaşayan ve farklı anlarda değişik yüzlerini gösteren insanlar.

Çehov’un hikâyelerinden etkilendiğini belirten Ceylan bir adamın hikâyesi üzerinden ilmek ilmek örerek küçük bir şehrin fotoğrafını seyirciye gösteriyor. Kış Uykusu ilk başta korkutucu görünse de seyirciyi hiç sıkmayan üç saati aşan süresi içinde zenginlerin fakirleri nasıl ezdiğini, kardeşlerin bile birbirlerine nasıl kin duyabileceğini, ikiyüzlülüğün artık kanıksandığını, mert insanların ise kaybeden olduğunu ince ve ustaca detaylarla anlatıyor.

Filmde Nihal’in Aydın üzerine düşündükleri çok vurucu ve yerinde tespitler olsa da Aydın ile Necla’nın yaptığı konuşmalar, hem iki oyuncunun ustalığından hem de insanın karşısındakini yaralamak için hangi kelimeleri nasıl kullanacağını bildiğini göstermesi açısından Kış Uykusu’nun en iyi bölümleri gibi.

Toplum içinde yaşamak için hepimiz maskeler takarız. Bu maskeler sayesinde bulunduğumuz ortamlarda sayılır, çevre ediniriz. Kimi zaman çevremizdekiler bizi hiç sevmeseler ya da arkamızdan konuşsalar da toplum olmanın bir gereği olarak hep yanımızdaymış gibi görünürler. Nuri Bilge Ceylan ise bir cerrah titizliği ile insanın taktığı maskeleri birer birer çıkarıp esasında olduğu kişiyi gösterme konusunda inanılmaz bir başarıya ulaşmış durumda.

KÜNYE/KIŞ UYKUSU

Yönetmen:Nuri Bilge Ceylan

Senaryo:Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan

Görüntü Yönetmeni:Gökhan Tiryaki

Oyuncular:Demet Akbağ, Haluk Bilginer, Melisa Sözen, Ayberk Pekcan, Serhat Kılıç, Nejat İşler, Tamer Levent

(13.06.2014, TARAF)