Tweet

Fotoğraflar: VEDAT ARIK

Sibel SONKAR

Son yıllarda art arda üç roman yayımlayan Haluk Şahin’in yeni kitabı, İyi Yaşam ve Mutluluk Üzerine (Kırmızı Kedi Yayınevi) denemelerinden oluşuyor. İsminin anımsatacağı türden bir kendini geliştirme ve mutluluk formülleri kitabı değil bu. Aristoteles’in 2400 yıl önce sorduğu, “Nasıl bir yaşam yaşamaya eğer?” sorusunu kişisel örneklerle irdeleyen bir sorgulama kitabı. Kitaba pandemi döneminin getirdiği özel sorularla ilgili bir deneme de eklenmiş.

‘ALÇAK SESLE SORGULAYAN YAZILAR’

– Tam okur Babıali’de Cinayet, Ada ve Güzel Mavrella’dan sonra sizi romancı olarak algılamaya başlamışken denemeler kitabınız yayımlandı.

Denemeci yanım romancı yanımın çok öncesine gider. Bursa Erkek Lisesi’nde her genç gibi ben de şiir yazıp yayınlarken edebiyat öğretmenim Muzaffer Gürses bana, “Haluk, sen deneme de yaz, üslubuna uygun düşer” demişti. Ben de o yıllarda okuduğumuz Varlık dergisindeki denemelere öykünen bir deneme yazmıştım: “Yeni ve Yenilik Üzerine”.

Yaşar Nabi ya da Suut Kemal’in denemeleri gibi başlıyordu: “Valery der ki, hayatta en hızlı eskiyen şey yeniliktir.” Breh breh.. 16 yaşında bir çocuktum… Aslında, yıllar boyunca gazeteci olarak yazdığım binlerce köşe yazısının çoğu deneme türü içine konabilir. Haykıran değil, alçak ses tonuyla sorgulayan yazılar…

YAŞAYARAK ÖĞRENMEK!

– Bu kitaptaki denemelerin öyküsü ne?

İlk kışkırtıcının, gençlik arkadaşım Ataol Behramoğlu’nun, “Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var” dizesi olduğunu söyleyebilirim. Bir değil pek çok şey var. Ama genellikle bunları yazmıyoruz, kitaplardan ya da başkalarından öğrendiklerimizi yazıyoruz. Oysa “bizzat” öğrendiklerimizi de paylaşmalıyız.

Örneğin; yalnızlıkla nasıl başa çıktığımızı, dostluğa niçin ihtiyaç duyduğumuzu, aşk ateşiyle nasıl yandığımızı kendi yaşadıklarımızdan yola çıkarak aktarmalıyız. Bu arada, yaşadığımız çağı – ki ben Şaşkınlık Çağı diyorum ona – sorgulamalıyız.

Bu düşüncemi Adalı dostum Tahir Günday’a anlattığımda yürekten desteklemişti, ama maalesef birkaç ay sonra onu kaybettik, onun anısına bu türden konuları ele aldığımız bir dizi sohbet yaptık Adalılarla… Sonra ben ana fikirleri alıp geliştirdim, karşı komşumuza danıştım.

KORONAVİRÜSE RAĞMEN!

– Karşı komşumuz derken..?

2400 yıl önce Asos’ta, “Nasıl bir hayat yaşamaya değer?” sorusunu sormuş olan Aristoteles’e. Yaşama etiği ile ilgili görüşlerinin son derece çağdaş, seküler, içten ve aydınlatıcı olduğunu gördüm…

İnsan işte böyle bir varlık, bir yandan sürekli değişiyor, değişimlere şaşırıp kalıyor, bir yandan da hep aynı kalıyor. Yoksa 2800 yıl sonra Homeros’u ya da 400 yıl sonra Karacaoğlan’ı okurken bu kadar heyecanlanır mıydı?

Kitapta; Şaşkınlık Çağı, mutluluk, doğa, dostluk, yalnızlık, şöhret, yolculuk, zaman, can sıkıntısı, uydurmak, aşk konulu denemelerim yer alıyor.

En sonda da “Koronavirüs’e rağmen” diye bir deneme var. Korona hapsinin sıkıntısını ben nasıl yendim? Bizi salgından sonra nasıl bir dünya bekliyor? Yani koronavirüsten de yaşayarak öğrendiklerimiz var.

– Son yıllarda daha çok Bozcaada’da yaşamanızın yaklaşımınıza bir etkisi oldu mu?

Olmaz mı! Bir dostuma şöyle demiştim: “İnsanlar Bozcaada’ya azalmaya giderler!” Azalmaya, yani çılgın kalabalıklardan uzakta ve doğanın ortasında “Dur yahu, ben ne yapıyorum?” diye sormaya. Kitapta ısrarla yönelttiğim soru da bu: “Ben neredeyim ve ne yapıyorum?”.

Haz peşinde “Carpe diem!”den söz etmiyorum, yaşıyor olma bilincinden ve mümkünse sevincinden söz ediyorum. Büyük kentlerin hayhuyu ortasında insanlar bunu unuttu ya da yapamaz hale geldi. Oysa yaşamaya değer bir ömür sürmek için sık sık durup azalmak gerekiyor. Kitapta yaşamımdan çeşitli örnekler var. Başardıklarım ve başaramadıklarım…

– Şimdi sırada ne var?

Türk medyasının değişmesi fonu üzerinden anılarımı yazıyorum. Bursa Yeni Ant, edebiyat dergileri, TRT, Politika, Nokta, Hürgün, Hürriyet, Tempo, Güneş, Cumhuriyet, Arena, Kanal D Haber, Radikal, Artı 1, Yurt, internet siteleri, yurt dışında gazetecilik, muhabirlik, akademisyenlik, kitaplar, kayıplar kazançlar, iyi yaşam ve mutluluk arayışı…

(Cumhuriyet Kitap, 06.05.2021)