Tweet

Dış Haberler – Açlık, yoksulluk, çatışmalar artarken dünya genelinde askeri harcamalar ise rekor kırdı. Küresel askeri harcamaların yüzde 39’unu ABD yaptı. Halklar birbirlerine kırdırılırken kazanan ise silah baronları oldu.

İsveç merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), dünya genelinde askeri harcamaların geçen yıl 2 trilyon 240 milyar dolarla rekor düzeye yükseldiğini açıkladı. Bu rakam, dünyada toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın yüzde 2,2’sine tekabül ediyor. Listede ilk sırada yine ABD yer alırken küresel harcamalar yüzde 3,7 arttı.

8 YILDIR ARTIYOR

SIPRI’ye göre dünyada savunma harcamaları 8 yıldır artıyor ve geçen yılki artışta, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile Tayvan başta olmak üzere Doğu Asya’da gerginliklerin artması önemli rol oynadı.

Enstitü’nün verileri yalnızca silahlar için yapılan harcamaları kapsamıyor. SIPRI, ülkelerin askeri harcamalarını kıyaslarken; personel maaşlarını, teçhizat maliyetini ve araştırma-geliştirme faaliyetlerini de hesaba katıyor.

ABD LİDER, ÇİN İKİNCİ

Sıralamada ABD, Çin ve Rusya’nın ardından Hindistan dördüncü, Suudi Arabistan beşinci, İngiltere de altıncı sırada yer aldı. Enstitü yetkilileri ayrıca, Suudi Arabistan’ın askeri harcamalarının geçen yıl 75 milyar dolara ulaştığına, Orta ve Doğu Avrupa’da da askeri harcamaların Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana görülmemiş düzeye yükselmesine dikkat çekti.

TÜRKİYE 23. SIRADA

Rapora göre, Türkiye 2022’de 10,6 milyar dolar ile dünyanın en çok savunma harcaması yapan 23’üncü ülkesi oldu. Bu meblağ, Türkiye’nin 2022’deki Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın (GSYİH) yüzde 1,2’sine tekabül ediyor. Türkiye’nin küresel savunma harcamalarındaki payı ise binde 5 olurken, savunma harcamaları 2013’ten 2022’ye kadar yüzde 15 oranında arttı. Raporda, Türkiye’nin 2022’de askeri harcamalarının nomal koşullarda yüzde 28 arttığına, ancak ülkedeki yüksek enflasyonun etkisiyle reel olarak yüzde 26’lık düşüş belirlendiğine dikkat çekildi.

UKRAYNA SAVAŞI ETKİSİ

Rusya geçen yıl askeri harcamalarını yüzde 9,2 artırdı. Rusya’nın işgali sonrası Ukrayna için bu oran yüzde 600’ü aştı. Ukrayna geçen yıl 44 milyar dolarla Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın yüzde 3’ünü askeri harcamalara ayırdı. Ukrayna’nın ayrıca yurt dışından milyarlarca dolarlık silah yardımı da aldığına dikkat çeken SIPRI yetkilileri, 70 yıldır ilk kez bir ülkenin askeri harcamalarının bu kadar arttığına tanık olduklarını söylüyor.

***

KÜRESEL ÇAPTA EN ÇOK ABD HARCADI

•Küresel askeri harcamalar yüzde 3,7 artarak 2 trilyon 240 milyar dolara ulaştı. Harcamalar 2013 yılından 2022’ye kadar tam yüzde 19 arttı.

•Bu meblağ, ülkelerin toplam Gayri Safi Yurt İçi Hasılaları’nın yüzde 2,2’sini oluşturuyor. Küresel askeri harcamaların yüzde 39’u ABD tarafından yapıldı.

•ABD’yi Çin izledi. Çin’in harcamaları önceki yıla kıyasla yüzde 4,2 artarak 292 milyar dolar oldu. Bu meblağ, Çin’in GSYİH’nın yüzde 1,6’sı.

•Rusya üçüncü sırada yer aldı. Rusya, harcamalarını yüzde 9,2 artırarak 86,4 milyar dolara çıkardı. Bu tutar, ülkenin GSYİH’nın yüzde 4,1’ine denk geliyor.

•Savunma harcamalarını yüzde 6 artırarak 81,4 milyar dolara yükselten Hindistan ise dördüncü sırada.

•Askeri harcamalarını yüzde 16’lık artışla 75 milyar dolara çıkaran Suudi Arabistan ise beşinci sırada yer aldı.

•Savunma harcamalarını yüzde 2,3 artıran Almanya 55,8 milyar dolar ile 7.ıradaki yerini korudu. Bu meblağ, Almanya’nın GSYİH’nın yüzde 1,4’ü.

***

EN YÜKSEK ARTIŞ UKRAYNA’DA

•Avrupa’da askeri harcamalar yüzde 13 arttı. Bu, Avrupa’da Soğuk Savaş döneminin ardından kaydedilen en büyük yıllık artış oldu.

•Ortadoğu ülkeleri askeri harcamalarını yüzde 3,2 artırırken, Asya ve Okyanusya ülkelerinin harcamalarındaki artış yüzde 2,7 oldu.

•Ukrayna’nın 2022’deki askeri harcamaları yüzde 640’lık artışla 44 milyar dolar oldu. Bu oran Ukrayna’nın GSYİH’nin yüzde 34’üne denk geliyor.

•Ukrayna’yı Suudi Arabistan izledi. Suudi Arabistan’ın 2022’de askeri harcamalarının oranı, GSYİH’nin yüzde 7,4’üne tekabül etti.

•ABD’nin askeri harcamaları yüzde 0,7 artarak 877 milyar dolara yükseldi. ABD’nin gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 3,5’ine denk geliyor.

(Birgün, 25.04.2023)