Tweet

Gıda ve ulaştırma fiyatlarıyla ocakta enflasyon yüzde 1.72 arttı. Yıllık enflasyon yüzde 7.48’e çıktı. Kur etkisi ve hava koşulları nedeniyle gıda fiyatlarının enflasyona baskı yapmaya devam etmesi bekleniyor.

Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), hava koşulları nedeniyle yüksek gıda fiyatları, kurdaki yükseliş ve vergi artışlarının etkisiyle, Merkez Bankası’nın da işaret ettiği üzere ocak ayında yükselerek yüzde 1.72 artış kaydetti. Yıllık enflasyon da yüzde 7.48’e çıktı.

Yeni açıklanmaya başlanan Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise ocakta yüzde 3.32 yüksedi. Yıllık yurtiçi ÜFE de sert artış göstererek yüzde 6.97’den yüzde 10.72’ye fırladı. Analistler, kuraklık nedeniyle gıda fiyatlarında artışın yanı sıra kur geçişkenliği nedeniyle enflasyon üzerindeki yukarı yönlü baskıların da devam etmesini bekliyor. 12 aylık ortalamalara göre TÜFE yüzde 7.51, Yİ-ÜFE ise yüzde 5.22 artış gösterdi.

10 yılın en yükseği…
Akbank Ekonomik Araştırmalar tarafından yapılan değerlendirmede, ocak ayında gıda fiyatlarındaki yüzde 5.16’lık artışın ocak ayındaki enflasyonun yüksek çıkmasının ana nedeni olduğu vurgulanırken şöyle denildi:
“Gıda fiyatlarının aylık enflasyona katkısı 126 baz puan. Bu artış, en son 10 yılın en yüksek ocak ayı gıda enflasyonuna işaret ediyor. Aylık enflasyona ikinci büyük katkı 39 bps ile ulaştırmadan kaynaklandı. Burada özellikle benzin, motorin ve LPG fiyatlarındaki artış etkili olmaya devam ederken, bu artışlarda TL’nin değer kaybının temel neden olduğunu değerlendiriyoruz. Otomobilvergilerindeki artışlar da ulaştırma kalemindeki yükselişte etkili oldu.”
Kurun, vergi ayarlamalarının ve gıda fiyatlarının enflasyon üzerindeki baskısının devam ettiği belirterek, “Önümüzdeki aylarda gıda fiyatlarında görülebilecek geri çekilme, kur kaynaklı baskının sürmesini beklediğimiz enflasyonda görünümü bir miktar iyileştirebilir.”

Giyim ve ayakkabıda düşüş
TÜİK tarafından yapılan açıklamaya göre, TÜFE’de aylık en yüksek artış yüzde 5.16 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda gerçekleşirken, yılbaşında yapılan vergi ayarlamaları nedeniyle alkollü içecekler ve tütünde yüzde 2.72 artış görüldü. Ulaştırmada yüzde 2.50, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.43, sağlıkta yüzde 1.86 artış gerçekleşti.
Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 7.59 ile giyim ve ayakkabı olurken, düşüş gösteren diğer bir grup ise yüzde 0.60 ile haberleşme oldu.
TÜFE’de yıllık en yüksek artış yüzde 11.95 ile ulaştırma grubunda gerçekleşti. Bunu, yüzde 10.89 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 10.70 ile lokanta ve oteller, yüzde 10 ile eğitim, yüzde 6.44 ile ev eşyası izledi.
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri, ocakta aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 1.97 arttı.

Kur hareketlerinin etkisi
Vakıfbank tarafından yayımlanan raporda, “Şubatta BDDK’nın kredi kartlarında taksit sınırlaması getiren düzenlemesinin uygulamaya girmesiyle, yurtiçi talepte bir dengelenme yaşanabilecektir. Ancak son yapılan vergi ayarlamalarının ve kurdaki hareketlerin etkisiyle yılsonu enflasyonunun 0.5 ila 1 puan arasında daha yüksek gerçekleşebileceğini düşünüyoruz” denildi.

Zam şampiyonu çarliston biber
Ocak ayında en yüksek fiyat artışı görülen ürün yüzde 72.64 ile çarliston biber oldu. Bu ürünü fiyatı yüzde 61.57 oranında artan dolmalık biber ve fiyatı yüzde 57.48 artan patates izledi. Geçen ay fiyatı düşen ürünlerin başında ise kadın kazağı geldi. Ocakta kadın kazağının fiyatı yüzde 13.12 düşerken, bu ürünü fiyatı yüzde 12.49 oranında azalan erkek için yünlü kaban ile fiyatı yüzde 12.25 azalan erkek ceketi izledi.