Tweet

GÖKSEL ÇAĞLAV

ANKARA – Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nden tarihi karar… Tarihe utanç vesikası olarak geçen 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi, 34 yıl sonra mahkûm…

12 Eylül 1980’de askeri darbeyle yönetime el koyan dönemin Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile Hava Kuvvetleri Komutanı Tahsin Şahinkaya TCK’nin 146’ncı maddesi uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Ceza takdiri indirimle müebbete çevrildi.

97 YAŞINDA APOLET UTANCI: Darbeler dönemine son veren kararın çıktığı duruşma, ibretlik bir demokrasi dersine de dönüştü. Dönemin kudretli generalleri, duruşmaya hastane odalarından video bağlantıyla katıldı, kendilerini savunacak tek söz bulamadı. 97 yaşındaki Evren ile 89’undaki Şahinkaya’nın rütbeleri alındı. Paşalar artık er.

KARARI EKRANDAN İZLEDİLER

Evren ve Şahinkaya’nın cezaları, duruşmalardaki iyi halleri dikkate alınarak ‘müebbet hapis’ cezasına dönüştürüldü. Mahkeme ayrıca emekli orgeneral rütbesindeki Evren ve Şahinkaya’nın, rütbelerinin sökülerek er statüsüne düşürülmeleri, kılıç ve nişanlarının geri alınmasını da karara bağladı. Evren ve Şahinkaya haklarındaki kararın okunmasını, tedavi gördükleri hastanelerden telekonferans yöntemiyle canlı olarak ekrandan izlediler.

‘Avukatlarımıza katılıyoruz’

Savcının ağırlaştırılmış müebbet talebinin ardından sanık avukatı Bülent Acar son savunmasını yaptı. Acar, “Adına darbe deyin, ihtilal deyin, ne derseniz deyin, 12 Eylül meşrudur. Milli Güvenlik Konseyi başkan ve üyeleri yargılanamazlar” dedi.

Mahkeme, Avukat Acar’ın savunmasının ardından Evren ve Şahinkaya’ya telekonferans yöntemiyle son sözlerini sordu. Hastanedeki yataklarından, sırtlarındaki yastık desteğiyle mahkemeyi izleyen Evren ve Şahinkaya, avukat Acar’ın savunmasına katıldıklarını belirttiler ve başka bir diyecekleri olmadığını söylediler.

Karar oy birliğiyle alındı

Ve mahkeme kararını açıkladı:

“EVREN ve Şahinkaya’nm dönemin Başbakanı’na verdikleri muhtırayla Anayasa’yı ve TBMM’yi ortadan kaldırmaya ve görevini yapmasını engellemeye teşebbüs suçunu, 12 Eylül 1980’de de, cebren Anayasa’yı tağyir, tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkül eden TBMM’yi ıskat ve cebren men suçunu işlemişlerdir. ‘Darbe’ ve ‘muhtıra’ eylemlerinin zincirleme suç kapsamında işlenmesi nedeniyle Evren ve Şahinkaya’nm ‘ağırlaştırılmış müebbet hapis’ cezasına çarptırılmalarına, sanıkların duruşmalardaki tavır ve davranışları dikkate alınararak bu cezanın, ‘müebbet hapse’ çevrilmesine oybirliği ile karar verilmiştir.”

Elektronik kelepçeyle ev hapsi

Evren ve Tahsin Şahinkaya hakkındaki mahkûmiyet kararı, Yargıtay süreci tamamlandıktan sonra kesinleşecek. Yargıtay bu kararı onarsa Evren ve Şahinkaya’nın cezalarının infazına geçilecek.

Bu durumda, tedavileri devam eden 97 yaşındaki Evren ile 89 yaşındaki Şahinkaya’nın cezalarının infazı gündeme gelecek. İnfaz Kanunu her iki sanığın cezalarının, ilerleyen yaşları ve sağlık durumları dikkate alınarak ‘elektronik kelepçe’ sistemi ve ‘ev hapsi’ yöntemiyle hastanede infaz edilmesine imkân tanıyor.

Rakamlarla 12 Eylül

FİŞLEDİ, İŞKENCE ETTİ, HAPSE ATTI, ASTI: Kenan Evren yönetimindeki cunta, darbe döneminde 1 milyon 683 bin kişiyi fişledi, 650 bin kişiyi gözaltına aldı. 230 bin kişiyi yargıladı. İdamı istenen 7 bin kişiden 517’sine ceza çıktı, 50’si asıldı. Gazeteler-dergiler süreli süresiz kapatıldı. Anayasa tamamen değiştirildi.

İşte rakamlarla 12 Eylül Darbesi’nin toplumsal travmasının bilançosu:

– 1 milyon 683 bin kişi fişlendi, 1 milyona yakın kişi gözaltına alındı.

– Açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı.

– 7 bin kişi için idam cezası istendi, 517 kişiye idam cezası verildi. Bu cezalardan 50’si infaz edildi.

– 71 bin kişi “irtica” ve “komünizim propagandası” suçlamasıyla, 98 bin kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılandı.

– 14 bin kişi yurttaşlıktan çıkarıldı. 30 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gitti.

– Yaklaşık 300 kişi gözaltındayken öldürüldü. 171 kişinin işkenceden öldüğü belgelendi.

– 3 bin 854 öğretmen, üniversitede görevli 120 öğretim üyesi ve 47 hâkimin işine son verildi.

– Cezaevlerinde toplam 299 kişi yaşamını yitirdi.

(Akşam, 19.06.2014)