Tweet

KORAY TEKİN

ANKARA – Enflasyon, gıda, giyim ve ulaştırma fiyatlarındaki yükseliş sebebiyle martta beklentilerin üzerinde artarak yüzde 1,13 oldu. Yıllık enflasyon 8,39 ile geçen ağustostan bu yana en yüksek seviyesine çıktı. Merkez Bankası’nın, bu şartlarda faiz indirimi yapması beklenmiyor.

Enflasyon, mart ayında, gıda fiyatlarındaki artışın da etkisiyle beklentileri aştı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) martta bir önceki aya göre yüzde 1,13 oldu. Mart itibarıyla enflasyon yüzde 8,39 ile Ağustos 2013’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Sanayi sektöründeki üreticilerin yurtiçine sattıkları ürünlerin fiyat değişimini yansıtan yurtiçi ÜFE martta yüzde 0,74 olurken, yıllık yurtiçi üretici fiyatları yüzde 12,31 seviyesinde gerçekleşti. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden ‘H’ martta Ekim 2008’den bu yana en yüksek yıllık bazda artışı kaydederek yüzde 9,52, ‘I’ ise Nisan 2007’den bu yana en yüksek yıllık artışı kaydederek yüzde 9,32 arttı. ‘H’ endeksi şubatta yüzde 8,63, ‘I’ ise yüzde 8,43 artış göstermişti.

Aylık olarak en yüksek artış yüzde 2,49 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibarıyla mart ayında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 2,10, lokanta ve otellerde yüzde 1,33, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,20, ev eşyasında yüzde 0,90 artış gözlendi. Bunlarla birlikte çekirdek enflasyon aylık yüzde 1,2 ile yüksek seyrini sürdürdü. Böylece yıllık olarak yüzde 9,3’e ulaştı. Bu seviye, Nisan 2007’den bu yana en yüksek yıllık çekirdek enflasyon olarak kayıtlara geçti. Orta Vadeli Program’da bu yıl için yüzde 5,3 olarak öngörülen TÜFE, mart ayında yüzde 8,39 olurken, aralık ayına göre TÜFE’de gerçekleşen artış miktarı ise yüzde 3,57 oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2014 yılı Mart ayında endekste yer alan gruplardan sadece alkollü içecekler ve tütün grubunda yüzde 0,02 oranında düşüş gerçekleşti. Yıllık en yüksek artış yüzde 13,74 ile ulaştırma grubunda oldu. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu diğer harcama grupları ise yüzde 12,51 ile lokanta ve oteller, yüzde 10,12 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 9,98 ile eğitim, yüzde 7,97 ile eğlence ve kültür grupları olarak sıralandı.

Akbank Ekonomik Araştırmalar birimi, enflasyonun kendi beklentilerinin üzerinde gerçekleşmesinde esas itibarıyla gıda fiyatlarındaki sapmanın etkili olduğunu belirtti. Yapılan açıklamada, “Merkez Bankası’nın enflasyondaki yükseliş eğilimi nedeniyle sıkı para politikasına devam etmesini bekliyoruz” ifadeleri kullanıldı. Finansbank ekonomisti Gökçe Çelik, Merkez Bankası’nın da daha önce işaret ettiği üzere çekirdek enflasyonun yılın ilk yarısında yukarı trendini sürdürmesini beklediklerini belirterek “Manşet enflasyonun da benzer bir patika izlemesini, muhtemelen mayıs-haziran döneminde çift haneye çıkarak tepe noktasına ulaşmasını bekliyoruz. Enflasyon, baz etkisinin katkısıyla yılın ikinci yarısında gerilemeye başlayacaktır” dedi. HSBC portföy stratejisti Ali Çakıroğlu ise “TÜFE’de tepe noktaya nisan-mayıs döneminde ulaşacağını düşünmekle birlikte, yılın ikinci yarısında baz etkisine bağlı yaşanması muhtemel gerilemeye rağmen enflasyonun 2014 yılını yüzde 7,5 seviyelerinin üzerinde tamamlayacağını hesaplıyoruz” yorumunu yaptı.

‘Yükseliş, hazirana kadar devam eder’

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, baz etkisinin de katkısıyla haziran ayına kadar enflasyondaki yükselişin devam edebileceğini söyledi. Başçı, dün İngiltere’nin başkenti Londra’da bankacılar ve yatırımcılara ‘Ekonomik görünüm ve para politikası’ konulu bir sunum gerçekleştirdi. Sunum Merkez Bankası’nın internet sitesinde yer aldı. Sunumda yer alan mesajlarda geçen hafta Para Politikası Kurulu (PPK) özetlerinde de belirtilen zorunlu karşılıkların TL olarak tutulan kısmına faiz ödenmesinin gündeme alınabileceği; zorunlu karşılık, rezerv opsiyon mekanizması (ROM) ve likidite politikası araçlarının kullanılabileceği yer aldı. Sunumunda sıkı para politikası duruşunun, alınan makro ihtiyati önlemlerin ve zayıf seyreden sermaye akımlarının etkisiyle tüketici kredilerinin büyüme hızının yavaşlamaya devam ettiğine dikkat çeken Başçı, “Parasal sıkılaştırmanın enflasyon üzerindeki olumlu etkisinin belirli bir gecikmeyle gözlenebileceği değerlendirildiğinde, baz etkisinin de katkısıyla haziran ayına kadar enflasyondaki yükselişin devam edebileceği tahmin ediliyor” dedi. Önümüzdeki dönemde özel kesim nihai yurtiçi talep ivme kaybederken ihracatın büyümeyi destekleyeceğine değinen Başçı, “2014 yılında cari işlemler açığında belirgin bir iyileşme gözleneceği tahmin ediliyor” ifadesini kullandı.
(Zaman, 4 Nisan 2014)