Tweet

Küresel silah sanayine ilişkin Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) açıkladığı yeni araştırma sonuçlarına göre ABD dünyadaki en büyük silah üreticisi olurken Rusya ikinci sırayı kaptı. İkinciliğe önceki yıllarda İngiltere oturuyordu. Türkiye silah sanayii büyüklüğünü artırırken küresel bazda en büyük elli silah üreticisi şirket arasında İsrail menşeli üç şirket yer aldı. SIPRI raporuna göre, Türk silah şirketleri 2017’de satışlarını yüzde 24 artırdı, ASELSAN ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii ilk 100 şirket arasına girdi.

SIPRI’nın Silahlar ve Askeri Harcama Programında görevli araştırmacı Pieter Wezeman, “Bu önemli artış silahlara artan talebi karşılamak ve yabancı tedarikçilere daha az bağımlı olmak amacıyla silah endüstrisini geliştirme heveslerini yansıtıyor” ifadesini kullandı.

Rapora göre, Hindistan ve Brezilya’da 2017’de çıkış yapan ülkeler arasında yer aldı. İlk 100’e Güney Amerika’dan sadece Brezilyalı Embraer şirketi girdi.

Endüstriye ABD şirketleri hakim

Küresel silah endüstrisinde ABD şirketlerinin egemen olduğu görülürken, Amerikan şirketlerini Ruslar izledi. Enstitünün raoruna göre, 2017’de dünyanın en büyük silah üreticileri ve askeri hizmet şirketlerinin satışları 398.2 milyar doları buldu. Silah satışlarında bir önceki yıla göre yüzde 2.5, 2002’den bu yana da yüzde 44 artış gözlendi.

2017’de merkezi ABD’de bulunun 42 şirket ilk 100’e girdi ve satışların yüzde 57’sini (226.6 milyar dolar) karşıladı. İlk 10’a beş Amerikan şirketi girerken, Lockheed Martin 44.9 milyar dolarla 2017’de dünyanın en büyük silah üreticisi olmayı sürdürdü.

Lockheed Martin ile Boeing arasındaki uçurum 11’den 18’e çıktı.

Dünyada toplam silah satışı son on yılda büyük ölçüde aynı kaldı. Silah, uçak ve diğer ekipmanların üretimi daha çok Batı Avrupa ve ABD’de yoğunlaşmış durumda. ABD tüm silah satışları içinde yüzde 57’lik paya sahipken Rusya ise yüzde 9,5 ile uzak ara ikinci durumda. Büyük satıcı konumunda olan Avrupa dışından ülkeler ise İsrail, Japonya, Hindistan ve Güney Kore.

İSRAİL YERİNDE SAYDI

SIPRI raporuna göre İsrail, kişi başına dünyada en büyük silah satıcısı olma özelliğini korudu, ancak geçen yıla göre endüstriyel satış açısından bir artış göstermedi.

İsrail’in aksine Rusya satışlarını yüzde 8,5 oranında artırdı. Orta Doğu ve diğer bölgelere satışı gerçekleştirilen S-400 teknolojisinin arkasındaki şirket olan Almaz-Antey 9 milyar dolarlık satış rakamıyla Rusya silah sanayinin merkezinde yer alıyor ve ilk kez bu Rus şirketi ilk 10’a girdi. 10 Rus şirketi 2017’de satışlarını yüzde 8.5 artırarak 37.7 milyar dolara çıkardı.

İngiltere 35.7 milyar dolarla Avrupa’da bir numaralı silah üreticisi olurken yedi İngiliz şirketi ilk 100’e girdi.

PARAYI KAZANDIRAN TEKNOLOJİ

Söz konusu araştırmaya göre Türkiye de en büyük silah üreticilerinden biri olma arayışında. Radarlar da dahil olmak üzere elektronik ekipmanlar üreten Türkiye’nin Aselsan şirketi 2017 yılında 1,4 milyar dolarlık satış gerçekleştirdi.

Savunma sanayinde büyüyen çoğu şirket gibi asıl para kazandıran unsur, tank benzeri ağır silah sistemlerinin dışında artık teknoloji. Yüksek kar getiren kalemler içinde radar ile havacılık elektroniği ve hava savunma sistemleri var.

CNBC’ye göre bir PATRIOT bataryası 1 milyar dolar tutarken bir S-400 bataryası 500 milyon dolar, bir THAAD hava savunma bataryası ise 3 milyar dolar tutuyor.

HAVA SAVUNMA SİSTEMLERİNE İLGİ ARTIYOR

Silah satışlarına geldiğimizde pastanın büyük dilimini bu maliyetlerden ötürü ABD gibi büyük ve komplike ülkeler kapıyor. F-35 üreticisi Lockheed Martin, F-15 üreticisi Boeing ve füze üreticisi Raytheon en büyük satıcı konumunda. Diğer büyük şirketler arasında İngiltere’den BAE Systems’in yanında Northrop Grummon ve General Dynamics bulunuyor.

Ülkelerin silahı mı ya da ekmeği mi önemsediğine ilişkin asıl soruya gelince SIPRI araştırması gösteriyor ki dünya hala silaha önem veriyor. Ancak giderek artan bir şekilde ileri teknoloji özellikli silahları ve hava savunma sistemlerini tercih ediyor.

(Birgün ve www.haberturk.com.,11.12.2018)