Tweet

ABD’DE YENİ GÜNDEM KONTROLSÜZ BİREYSEL SİLAHLANMA

Tayfun HOPALI-ABD

Her gün 315 vurulma vakasının yaşandığı Amerika’da geçen yıl 19 bin 379 kişi silahlı olaylarda hayatını kaybetti. Ateşli silah sahipliği konusunda dünya lideri olan ülkede artık karşı sesler daha gür çıkıyor.

Polis şiddetinin üst seviyelere ulaştığı, coronavirüs salgını, ekonomi ve Rusya problemi ile dolu Amerika gündeminin yeni maddesi silahlanma… Son araştırmalar, Amerika’da asıl büyüyen tehlikenin bireysel silahlanma olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.

ÜST ÜSTE YENİ SALDIRILAR

Önce Colorado eyaletinde aralarında bir polisin de bulunduğu 10 kişinin öldürülmesi. Ardından Georgia eyaletindeki üç masaj salonuna düzenlenen silahlı saldırılarda altısı Asya kökenli kadın olmak üzere sekiz kişinin katledilmesi. Son olarak Indianapolis eyaletinde eski FedEx çalışanı 19 yaşındaki Brandon Scott Hole’ün elindeki silahlarla önüne geleni ve sonunda kendisiyle birlikte 8 kişiyi öldürmesi…

RAKAMLAR İNANILMAZ

Silahlarını, Afro Amerikalılara karşı kullanmaktan çekinmedikleri gerekçesiyle çok tartışılan polisler, artan şiddet olayları ile mücadele etmekte büyük güçlük yaşıyor. Amerika’da her gün 315 kişi silahla vurulurken 106 kişi de ateşli silah kaynaklı olaylarda hayatını kaybediyor. 2020 yılında 19 bin 379 kişi silahla vurularak öldürüldü. Geçen yıl gerçekleştirilen kitlesel silahlı saldırı sayısı ise 611. Yine 2020’de Chicago’da, sadece çetelerin silahlı çatışmaları sırasında arada kalıp ölen çocukların sayısı tam 40…

COVİD-19 İLE ZİRVE YAPTI

Araştırmalar, silah alımlarının son yıllarda ve özellikle COVİD-19 salgını sırasında tarihi zirvelere ulaştığı sonucuna ulaştı. Washington Üniversitesi Sağlık Ölçütleri ve Değerlendirme Enstitüsü tarafından yapılan araştırmaya göre ABD, toplam silah ölümleri sayısında Brezilya’dan sonra ikinci sırada. Her 100 kişinin tahmini 120.5 silahı var. ABD, ateşli silah sahipliği sıralamasında da dünyada birinci. 100 kişi başına sadece 52.8 silahla Yemen ikinci sırada.

Amerikan pandemisi!

Kontrolsüz bireysel silahlanmaya karşı artan bir tepki var. Medyada karşı fikirler daha yüksek dile getiriliyor. Bir karikatürde silahlar, COVİD-19 virüsüne benzetildi ve ‘Kontrol edilemeyen Amerikan pandemisi’ ifadesi kullanıldı.

LOBİLERİ KARŞISINA ALDI

Ülkesindeki silahlı şiddeti ‘salgın ve uluslararası bir utanç’ olarak nitelendiren Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, kontrolsüz bireysel silahlanmayı önleyecek kanunlara ilişkin bir dizi başkanlık kararnamesini imzaladı. Ancak aslında o da silahların susmasının çok kolay bir iş olmadığını iyi biliyor.

CUMHURİYETÇİLER KARŞI

Beyaz Saray çalışmalar yapsa da silah kontrolü tasarılarının iki partinin eşit sayıda sandalyeye sahip olduğu Senato’dan geçme olasılığı epey düşük. Cumhuriyetçiler, silah kontrolü konusunda hemen hemen tüm önerilere topluca karşı çıkıyor. ABD anayasası, ‘silah bulundurma ve taşıma hakkına devletin karışamayacağı’ ve ‘özgür bir ülke için düzenli milislerin gerekli olduğu’ gibi düzenlemelere sahip. Aynı zamanda ülkenin en güçlü lobilerinden olan silah üreticileri de değişimin önünde dev bir engel durumunda.

60 ÜYE GEREKİYOR AMA…

Silah yasa tasarısının 100 üyeli senatodan geçmesi için 60 üyeyi bulması gerekiyor. Uzlaşma olsa bile -ki çok ihtimal dışı- kabul edilen ve sonunda Joe Biden tarafından imzalanan herhangi biri yasa ‘İkinci Değişiklik’ (Second Amendment) uyarınca silah destekçileri tarafından Yüksek Mahkeme’ye götürülecektir.

Kayıt zorunluluğu formülü

Başkan Biden, idari kararlar yayınlayarak, silah sahibi olma konusunda katı önlemler getirmek istiyor. Bunun asıl amacı ateşli silah dolaşımını engellerken tüfek gibi silahlar için kayıt zorunluluğu getirmek.

1 senede 7 toplu saldırı

Amerika’da toplu silahlı saldırı (mass shooting) sıkça karşılaşılan bir durum. Washington Post, geçen marttan bu yana ABD’de 7 toplu saldırı meydana geldiğini ve bunlarda 40 kişinin öldürüldüğü ifade etti. Gazete, ‘mass shooting’ tanımını, halka açık alanda ve saldırgan dışında en az 4 kişinin öldürüldüğü saldırılar için yapıyor.

Unutulmayan saldırı

20 Nisan 1999’da Colarado’da Columbine Lisesi katliamı yaşanmıştı. İki öğrenci, otomatik silahlarla bastıkları okullarında 13 kişiyi öldürmüş, 21 kişiyi yaralamıştı. Newsweek’in ‘Neden’ başlığını attığı bu olay ABD’de simgeleşmişti. Colarado, kısa süre önce yine bir katliama sahne oldu.

Ülkeyi savunma inancı

ABD’de silah sorunu kök salmış durumda. Doğru ya da yanlış meselesinden çok bir yaşam biçimi olmaya doğru gidiyor. Her şeyden öte silah taşıma hakkı, birçok Amerikalı için kutsal ve anayasaca verilmiş bir hak. Bu hak, ülkeyi savunmaya hazır ve donanımlı olunması gerektiği inancına dayanıyor. Gerçek şu ki silah aşkı, bütün vahşetlerine rağmen, Amerikalıları asla terk etmiyor.

Silahlı ve güvenli mi!

Silah sahipleri, korunmayı silah sahibi olarak sağlamanın en doğru seçim olduğunu düşünüyor. Silahlı olduklarında evlerini daha güvenli hale getirdiklerine inanıyorlar. Ancak araştırmalar silahlı evlerin aslında daha az güvenli olduğunu, kaza sonucu ölümler, intiharlar ve ev içi cinayetler için önemli ölçüde daha yüksek riskleri olduğunu gösteriyor.

393 milyon silah

Silah sahibi kaç Amerikalı var? Bu sorunun cevabı basit değil. Resmi sayımı mümkün kılacak herhangi bir düzenleme olmadığı için ABD’de silah sahiplerinin kesin sayısı belirsiz. Pew, Harvard ve Northeastern tarafından yapılan anketlere göre, Amerikalıların yaklaşık yüzde 40’ı, kendilerinin veya evlerinden birinin silahı olduğunu söylüyor. Üstelik, bunların birçoğu da birden fazla silah sahibi. Amerikalı sivillerin kesin olmayan rakamlara göre 393 milyon silaha sahip olduğunu tahmin ediliyor.

(Sözcü Haftasonu, 23.04.2021)