Tweet

Ali Abaday (jpardaillan@gmail.com)

Belçikalı Dardenne Kardeşler’in yönettiği “İki Gün ve Bir Gece” başroldeki Marion Cotillard’ın harika oyunculuğuyla taçlanan çok sağlam bir kapitalizm eleştirisi.

Rekabetin her geçen gün arttığı, insani değerlerin giderek yok olduğu zamanımızda kişilerin psikolojik yıkımları da daha kolay oluyor. Bir yandan iletişim teknolojilerinde inanılmaz ilerlemeler kaydedilse de birey bu ilerlemelerle aynı orantıda yalnızlaşıyor.

Luc ve Jean-Pierre Dardenne kardeşlerin senaryosunu yazıp yönettikleri Deux Jours, Une Nuit/ İki Gün ve Bir Gece depresyondan yeni kurtulan bir kadın üzerinden kapitalizmin bireyi yalnızlığa sürükleyişini ve insani değerlerin kaybını anlatıyor.

Genç bir anne olan Sandra (Marion Cotillard) güneş panelleri üreten küçük bir şirkette çalışmaktadır. Depresyona girdiği için işinden izin almıştır. Tam işe dönmeye hazırlandığı sırada çalışma arkadaşı Juliette (Catherine Salée) onu arayarak kovulmak üzere olduğunu söyler.

Sandra’nın yokluğunda patronları işin 16 kişiyle de yapılabildiğini görmüştür ve iştekilere yıllık primleri 1000 euroyu mu yoksa Sandra’nın işte kalmasını mı tercih ettiklerini sormuştur. İki kişi dışında herkes primi seçtiği için Sandra kovulacaktır. Tüm olumsuzluklara karşın kocası Manu (Fabrizio Rongione) ve Juliette’nin yardımıyla işe giden Sandra patrondan pazartesi yeni bir oylama yapılması için onay alır.

Sandra hafta sonunda kendisi aleyhine oy vermiş 14 iş arkadaşıyla görüşüp onların fikirlerini değiştirmek zorundadır. Sandra teker teker iş arkadaşlarıyla görüşüp onların kendisi için oy vermelerini istemeye başlar.

İki Gün ve Bir Gece, son dönemde giderek artan kapitalist eleştirilere yeni bir boyut getiriyor. Ruh sağlığına yeni yeni kavuşan genç bir kadının iki gün boyunca mesai arkadaşlarıyla konuşmaya çalışması ve bu konuşmalarda hem sistemin eleştirisi hem de kimi farklı sorunlar anlatılıyor. Filmdeki Sandra karakteri manik depresif bir çizgide. Aldığı iyi haberle tüm yaşamı renklenebilirken, en ufak bir üzücü durumda hayata kendisini kapatıyor.

İş arkadaşları ise çeşitli nedenlerle primlerini almak istiyorlar. Tabii Sandra’nın görüşmesi sonrası fikrini değiştirenler olsa da, esas sorun çoğu işçinin duruma, prim karşılığında bir kişinin işinden olması denkleminden bakmaya yanaşmaması. Ayrıca çalışma arkadaşlarının esasında rakibi olarak görünmeye başlaması.

Çalışabileceği pozisyon için muhtemel adayları öldüren bir adamın hikâyesinin anlatıldığı Costa Gavras’ınLe Couperet/ Ölümcül Çözüm filmindeki gibi, piyasa rekabet edebilmek için her geçen gün daha da zorlaşan şartların içine giriyor. Ancak bu şartların zorlaşması sadece işçilere yansımış durumda.

İşsiz kalmasına neden olan adamın kızı bakıcılık yapan bir kadını anlatan Ma part du gâteau/ Acı Tatlı Tesadüfler’de vurgulandığı gibi, patronların bu süreçte fazla bir kaybı olmuyor. Aksine onlar kârlarını artırmak için işçileri bir makine gibi görüyorlar. İşçiler de bu süreçte Charlie Chaplin’in en iyi filmlerinden Modern Times/ Modern Zamanlar’da gösterdiği gibi giderek makineleşiyor.

İki Gün ve Bir Gece çok basit bir anlatımla, işini kaybetmek istemeyen genç bir kadının mücadelesini basit bir dille anlatıyor gibi görünse de, sistemin sorunlarını oldukça iyi analiz ediyor. Ayrıca aile olmanın önemi ve kadının iş hayatı dışında ev hayatında da söz sahibi olmasının hâlâ mümkün olmadığı kimi durumlar gösteriliyor.

Filmin oldukça ağır ilerleyen temposuna karşın seyircinin ilgisini düşürmemesindeki en büyük unsur, şüphesiz başroldeki Marion Cotillard. Oyuncu, Sandra’yı canlandırırken onun ruh hâlini oldukça iyi bir şekilde perdeye yansıtıyor. Kimi noktalardaki ufak mimikleri, verdiği tepkiler Cotillard’ın ne kadar büyük bir oyuncu olduğunu bir kere daha gösteriyor.

Dardenne Kardeşler’in sinemasını sevenlerin kaçırmaması gereken film, son dönemde sistemi eleştiren filmler arasında da öne çıkıyor.

İKİ GÜN VE BİR GECE

Yönetmen: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne

Görüntü Yönetmeni: Alain Marcoen

Oyuncular: Marion Cotillard, Fabrizio Rongione, Pili Groyne, Catherine Salée

Senaryo: Luc Dardenne, Jean- Pierre Dardenne

(Taraf, 26.12.2014)