Tweet

Yaşar ÖZTÜK

Sözcü Gazetesi 2017’de ünlü bilim inşam Stephen Hawking‘in ölümünden 5 ay önce dile getirdiği endişeyi yazdı.

“Yapay zekâ insanlığı bitirecek” manşetli haberde şunları söylüyordu Hawking: “Robot ve bilgisayarların çok gelişmesi insanlığı tehdit eden bir noktaya gelecek. Eğer insanlar bilgisayar virüsü tasarlarsa yapay zeka bunu geliştirerek ortadan kaldırabilir (…)  Makineler bir süre sonra insanlardan daha aktif olacak ve dünyayı yönetebilecek bir konuma gelecek. İnsanlık acilen koloni yapabileceği bir gezegen bulmalı ve buralara yerleşmeli. Çünkü artık geri dönülemez bir noktaya geldik. Küresel nüfus alarm vererek artıyor ve dünyamız çok küçük. Artık kendimize zarar verme raddesine geldi.”

OTONOM SİLAHLAR

“Yapay zekâ”, “Dünyanın değil insanlığın geleceği” konusu küresel salgın korana günleriyle gündemin gerisine düştü, ancak dipten gelen bir dalga olarak ilerliyor. Yapay zekâ konusunda karamsarlar yanında iyimser görüşte olanlar da var. Bunlardan biri Toby Walsh… Yapay zekâ bilim profesörü, dijital devrinin “Rock yıldızı”, ölümcül otonom silahlar (diğer adıyla katil robotlar) hakkında BM’deki konuşmasıyla ses getiren Toby Walsh’ın Türkçe’ye çevrilen “2062 Yapay Zekâ Dünyası” adlı yapıtı bilimsel terimlere boğulmadan sorulara, sorunlara okuru da tartışmanın içine katarak, sanki onlarla sohbet edercesine yanıtlar veriyor.

İNSAN OLAĞANÜSTÜDÜR

“Geleceğimizi seçimlerimiz belirleyecek” diyor Walsh: “İnsan olağanüstüdür. Hatta gezegendeki yaşam yelpazesi çok geniş olmasına rağmen belki de şimdiye dek onun üzerinde yaşayan en olağanüstü tür biziz. Nehirlerin akışını tersine çevirdik, adalar kurduk ve genel olarak doğayı yola getirdik. Görenleri şaşkına çeviren yapılar inşa ettik (…) Dünyadan çıkıp Ay’da yürüdüğümüz bile oldu. 13 milyar yıl önceki doğumunun milisaniyeler sonrasından 10 üstü 100 yıl sonra gerçeklemesi beklenen ölümüne kadar evrenin sırlarını açıklayan bilimsel kuramlar yarattık. Ateşi evcilleştirdik, çiçek hastalığının kökünü kuruttuk, despotları ve diktatörleri devirmek için tek vücut olduk. İnsanları gözyaşlarına boğacak kadar görkemli sanat eserleri yarattık…”

İZLERİ SİLİNECEK

İnsanoğlunun başardıklarını gözler önüne seren Walsh “Ancak!” diyor: “Bütün bu şahane başarılara rağmen, çok yakında yerimize başkaları geçecek. Homosapiens’in neredeyse bütün izleri silinecek, tıpkı Homoneandertalensis’in neredeyse bütün izlerinin silindiği gibi… Durdurak bilmeyen evrim yüzünden… 50 bin yıl kadar önce Homoneandertalensis, Homosapiensis’in yükselişiyle baş edememişti (…) öyle veya böyle, Neandertaller yok olup gitti ve yerlerine biz geçtik. Bizden önceki her tür gibi biz de yerimizi yeni ve daha başarılı bir türe bırakacağız.”

 DİJİTAL DÜŞÜNCE

 Yerimizi alacak türü de açıklıyor Walsh: “Tabii biz akıllı olduğumuz için unutmayın ki sapiens yani ‘akıllı/bilen’ -direkt tür adımızın parçasıdır- bu ardılın kim olacağını bile öngörebiliyoruz. Ardılımız homodigitalis yani Homo cinsinin dijital hale evrilmişi olacak. Yaptıklarımız da, onları yaptığımız yerler de -ve bazı durumlarda tamamen- dijitalleşecek. İnsan düşüncesinin yerine dijital düşünce geçecek. Gerçek dünyadaki beşeri faaliyetin yerini de yapay zeka ve sanal dünyalardaki dijital faaliyet alacak.”

Yayınevi: Say Yayınları… İşte bizim yapay zeki geleceğimiz böyle olacak. Ne zaman? 2062 yılını işaret ediyor Walsh.

(Sözcü Kitap, 15.01.2021)