Bir 8 Mart Dünya Kadınlar Günü daha düzenlenecek çeşitli etkinliklerle kutlanıyorken Türkiye’de de, dünya genelinde 10 milyonlarca kadın evden çalışma hayatına her yerde tacize uğruyor, şiddet görüyor…

Bilimsel araştırmalara göre; Türkiye’de her iki kadından biri eşinden veya birlikte yaşadığı erkekten şiddet görüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre ise ortalama 10 kadından dördü erkek şiddetine maruz kalıyor. Birçok vakada şiddete uğrayan bireylerin kendi durumlarını “çıkmaz yolda” gördükleri için, yeniden barıştırılıp evine gönderildiği ve ardından şiddetin dozu daha da arttığı için yetkili kurumlara başvurmadıkları da bir gerçek… Sonuç olarak Türkiye nüfusunun aşağı yukarı yarısını kadınların (31 Aralık 2016 itibariyle 39 milyon 771 bin 221 kadın ve kız) oluşturduğunu düşünürsek ve bu nüfusun üçte birini baz alsak bile yaklaşık en az 14 milyon kadın maalesef ülkemizde şiddete uğruyor… Hem de her yaşta, hamile bile olsa…

Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) açıkladığı ve 144 ülkeyi değerlendirdiği 2016 Küresel Cinsiyet Uçurumu raporunu anımsar mısınız; “cinsiyet eşitliğinde” 130’uncu ülke olarak resmen uçuruma yuvarlanmıştık… 2014 yılında da 125’inci sıradaydık zaten…

Ekonomi, eğitim, sağlık ve politika olmak üzere dört başlıkta toplanan rapor, kadın ve erkek arasındaki uçurumun küresel bazda derinleşerek arttığını ortaya çıkarıyor. Gerçi birebir gündelik yaşamımızı iyi izlerseniz bunu zaten görüyorsunuz…

Rapora göre, kadın ve erkek arasındaki ekonomik katılım 2008’den bu yana yüzde 59’luk oranıyla en kötü değere ulaşmış bulunuyor. Raporda Türkiye’de kadınların eğitimde de, 144 ülke arasında 105’inci sıradan 109’a gerilediği görülüyor.  Kadınların siyasi hayattaki rolünün de incelendiği raporda, Türkiye bir önceki yıl 105’inci sırada yer alırken 2016’da 113’üncü sıraya geriledi.  Meclis’teki kadın milletvekili sayısı bakımından ise 2015’te 85’inci sırada yer alırken 2016’da 100’ünce sıraya geriledi ülkemiz…

Eşitsizlikte ilk sıradayız

Raporda, kadınların bir gün içinde erkeklere göre 50 dakika fazla çalıştığı ortaya çıkarken günlük 50 dakika fazla mesai yılda 39 güne tekabül ediyor. Cinsiyet eşitliğinde 130’uncu sırada yer alan Türkiye, ücretsiz olarak çalışılan işlerde, çalışılan süre dikkate alındığında ise kadın-erkek eşitsizliğinde ilk sırada yer alıyor. Türkiye’yi bu kategoride Meksika, Hindistan, Portekiz ve İtalya izliyor…

Aileden okula eğitimin her geçen gün daha kötü, daha geri hale geldiği böylesine bir tabloda, “kadına şiddeti önlemek mümkün mü” sizce?

Tabii ki hayır…

Umut Vakfı olarak Türkiye’nin en ücra köşesindeki yerel gazeteler dahil tüm medyayı gün gün tarayarak yaptığımız istatistiki çalışmanın sonuçları da maalesef bu kötü gidişatı kanıtlıyor. Ki; 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde bu rakamları, “2016 yılındaki Kadın Cinayetlerinin Haritasını” sizlerle paylaşmak istiyoruz… Keza bu rakamların toplumsal, sosyolojik ve psikolojik olarak inceleme yapacak bilim insanlarına, çözüm bulmak için çaba göstermek isteyen siyasetçilerin, sivil toplum kuruluşlarının, yöneticilerin de işine yarayacağını düşünüyoruz…

Geçen yıl açıklamıştık… 2015 yılında 309’u silahlı 413 kadın cinayeti medyaya yansımıştı. 2016 yılında sizlerin de tanık olduğunuz gibi kadın cinayetleri durmadı. Kadınlar bindikleri otobüste, yürüyüş yaptıkları parkta bile itildi, kakıldı, dövüldü, horlandı… Anne karnındaki ceninden, şiddet gördüğü için sevgilisinden ayrılmak, eşinden boşanmak isteyen kızına sahip çıktığı için 80-90 yaşındaki ninelere, dedelere kadar pek çok insan kadın cinayetlerinde öfkeli erkeklerin kurbanı oldu…

Sonuç olarak 2016 yılında da ulusal ve yerel gazetelere 317’si silahlı toplam 397 kadın cinayeti yansıdı… Bu cinayetlerde toplam 367 kadın ve aile bireyi öldürüldü. 109 kadın ve aile bireyi de yaralandı. Kadın cinayetlerinin yüzde 85’ini kocalar, sevgililer, eski kocalar, ayrılınmak istenen sevgililer işledi…

Ve eşini ya da eski eşini, annesini, babasını, eşinin kardeşini öldüren kızgın erkeklerin 66’ı ise sonrasında intihar girişiminde bulundu. Bunlardan da, 55’i öldü…

Bir kez daha vurguluyoruz ki; bu rakamlar günü gününe basından tuttuğumuz çetelelerden oluştu… Bu nedenle basında çıkmayan şiddet olaylarını bilemeyeceğimiz gibi çoğunluğu ağır yaralı olan kadın cinayeti kurbanlarının ve intihar girişiminde bulunan ve yaralı halde hastaneye kaldırılan eşlerin de sonradan ölüp ölmediğini bilme olanağımız bulunmuyor…

Aylara göre dağılımı

Kadın cinayetlerinin aylara göre dağılımına bakıldığında; 2016 yılının güdük ayı Şubat’ta kadın cinayetlerinin 31’i silahla olmak üzere toplam 41 vakayla tavan yaptığı görülüyor…

En çok kadın cinayetinin işlendiği ikinci ay ise Ocak. Ocak ayında 36’sı silahlı toplam 40 kadın cinayeti basına yansıdı. En az kadın cinayetinin basına yansıdığı ay ise Mayıs. Bu ayda 23’ü silahlı 27 kadın cinayeti işlendi. Kadın cinayetleri çoktan aza diğer aylarda ise şu rakamlarda meydana geldi:

“Mart ayında: 24’i silahlı toplam 35 olay,

Ekim ayında: 28’i silahlı toplam 35 olay,

Ağustos ayında: 26’sı silahlı toplam 34 olay,

Temmuz ayında: 30’u silahlı toplam 33 olay,

Eylül ayında: 29’u silahlı toplam 33 olay,

Haziran ayında: 26’sı silahlı toplam 31 olay,

Aralık ayında: 26’sı silahlı toplam 31 olay,

Kasım ayında: 20’si silahlı toplam 29 olay,

Nisan ayında: 18’i silahlı toplam 28 olay.”

Yine bu olaylarda Ocak ayında kadın cinayetlerinde; 40 kadın ve aile bireyi öldü, 11 kadın ve aile bireyi yaralandı. Şubat’ta 42 kişi öldü, 10 kişi yaralandı, Mart’ta 31 kişi öldü, 11 kişi yaralandı, Nisan’da 27 kişi öldü, 3 kişi yaralandı, Mayıs’ta 20 kişi öldü, 14 kişi yaralandı, Haziran’da 31 kişi öldü, 4 kişi yaralandı, Temmuz’da 31 kişi öldü, 8 kişi yaralandı, Ağustos’ta 31 kişi öldü, 10 kişi yaralandı, Eylül’de 26 kişi öldü, 13 kişi yaralandı, Ekim’de 31 kişi öldü, 8 kişi yaralandı, Kasım’da 29 kişi öldü, 6 kişi yaralandı, Aralık’ta da 28 kişi öldü, 11 kişi yaralandı.

Yüzde 80’i silahlarla işlendi

Kadın cinayetlerinin 96’sı tüfeklerle, 90’ı tabancalarla, sekizi beylik silahlarıyla, 123’ü de bıçak, satır, balta, keser gibi kesici aletlerle olmak üzere 317’si yani yüzde 80’i silahlarla işlendi. Yüzde 20’sinde ise yani 80 kadın ise dövülerek, boğularak, yüksekten atılarak katledildi…

Yılın ilk ve son olayları

2016 yılının ilk kadın cinayeti Osmaniye ve Aydın’daydı. Osmaniye’de yılın ilk günü boşandığı eşinin evini basan adam tüfekle 28 yaşındaki kızını öldürdü, 5 yaşındaki kız torununu yaraladı.

Aydın Didim’de yine bir eski koca çocuklarının bakımını konuşmak bahanesiyle gittiği altı çocuğunun annesi Sultan Sarı’yı (40) yanında taşıdığı bıçakla defalarca bıçaklayarak öldürdü…

2016 yılının son kadın cinayetleri ise Van, Diyarbakır, İstanbul, İzmir ve Antalya’daydı… Cinayetlerin ilk üçü 28 Aralık 2016 tarihinde basına yansıdı… Van’da şiddet gördüğü için ayrı yaşadığı eşinin eve yaklaşmaması için tedbir kararı aldıran 24 yaşındaki iki çocuk annesi Şehriban Dinç’i zorla eve giren kocası çocuklarının gözü önünde başından tabancayla vurdu…

Yeri gelmişken vurgulayalım doğu ve güneydoğudaki şaibeli kadın intiharları da kadın cinayetleri istatistiklerimize dahil ki, o bölgelerdeki kadın kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile gazeteciler de bu ölümlere “şaibeli” olarak bakıyorlar. Şaibeli intiharların çok fazla olduğu Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde de, 19 yaşındaki bir genç kızın tüfeği karnına dayıyarak intihar ettiği kayıtlara geçti…

İstanbul’da ise tam bir vahşet vardı. Şişli’de kaldığı yurda giden üniversite öğrencisi AÇ. (22) kendisini takip eden Moğolistan uyruklu Tuvshınbayar E. tarafından 4 metrelik duvardan cami avlusuna atıldı. Beli kırılan genç kıza tecavüz edip cep telefonunu gasp eden saldırgan daha sonra yakalandı…

İzmir’deki koca dehşeti ise 30 Aralık günü basına yansıdı. Karabağlar’da Hüseyin Sıtkı T. 46 yaşındaki 24 yıllık eşi, üç çocuğunun annesi Sevgi T.’yi bıçaklayarak öldürdü.

Aynı gün Antalya’da da dövüldükten sonra araçtan atılan 25-30 yaşlarındaki Kazakistan ya da Özbekistanlı kadın kaldırıldığı hastanede öldü…

Kadın cinayetlerinin en çok yaşandığı iller

Kadın cinayetlerinin en çok yaşandığı il tabii ki İstanbul. İstanbul’da geçen yıl 42 kadın cinayeti vakası yaşandı. 35 kadın ve aile bireyi öldü, 12 kişi de yaralandı. Bu cinayetleri işleyenlerden sekiz kişi intihar girişiminde bulundu ve biri yaralı kurtuldu.

İkinci en çok cinayetin yaşandığı yer ise İzmir. İzmir’de meydana gelen 27 olayda 23 kadın ve aile bireyi öldü, beş kişi yaralandı. Beş koca da öldürdükten sonra intihar etti…

Kadın cinayetlerinin en çok yaşandığı üçüncü il Adana. Bu kentte yaşanan 22 kadın cinayetinde 23 kişi öldü, sekiz kişi de yaralandı. Öldüren iki koca da intihar etti…

Kadın cinayetleri haritasında; ilk 10’u olay sıralamasına göre 15 kent paylaşıyor ki; olay, ölü-yaralı ve katliamın ardından koca intiharları rakamlarıyla şöyle:

1 – İstanbul 42 olay, 35 ölü, 12 yaralı, biri yaralı 8 koca intihar,

2 – İzmir 27 olay, 23 ölü, 5 yaralı, 5 intihar,

3 – Adana 22 olay, 23 ölü, 8 yaralı, 2 intihar,

4 – Antalya 19 olay, 18 ölü, 5 yaralı, 6 intihar,

5 – Ankara 15 olay, 16 ölü, 4 yaralı, ikisi yaralı 5 intihar,

6 – Gaziantep 14 olay, 20 ölü, 3 yaralı, 1 intihar,

     Aydın 14 olay, 9 ölü, 8 yaralı, 3 intihar,

7 – Bursa 12 olay, 8 ölü, 4 yaralı, ikisi yaralı 4 intihar,

8 – Urfa 11 olay,  12 ölü,

      Samsun 11 olay, 6 ölü, 7 yaralı,

9 – Mersin 10 olay, 13 ölü,1 yaralı, 3 intihar,

      Mardin 10 olay, 11 ölü,

      Muğla 10 olay, 10 ölü, 3 yaralı 2 yaralı intihar,

      Diyarbakır 10 olay, 7 ölü, 2 yaralı, 1 intihar,

10 – Kayseri 9 olay, 9 ölü, 2 yaralı.

Kadın cinayetlerinin olmadığı iller

Kadın cinayetleri haritasına baktığımızda 2016 yılında 16 ilde cinayet (ki basında gördüğümüz kadarıyla, varsa ve basında çıkmamışsa bilemeyiz) yaşanmadığını gözlemliyoruz. Bu iller de şöyle:

“Ardahan, Bartın, Bilecik, Bingöl, Çanakkale, Çankırı, Gümüşhane, Kilis, Muş, Nevşehir, Niğde, Rize, Siirt, Sinop, Şırnak ve Tunceli…”

Bölgelere göre kadın cinayetleri

Bölgelere göre 2016 yılında işlenen kadın cinayetlerine baktığımızda; olay sayısı bakımından Marmara bölgesi 77 olayla en çok kadın cinayetinin işlendiği bölge. Marmara’yı 76 olayla Ege bölgesi izliyor. Akdeniz bölgesinde 64, Güneydoğu Anadolu bölgesinde 59, İç Anadolu bölgesinde 48, Karadeniz bölgesinde 45, Doğu Anadolu bölgesinde de 28 olay dikkat çekiyor…

Ancak kadın cinayetlerinde ölüm oranına bakıldığında; Akdeniz bölgesinin 65 ölüyle, Güneydoğu Anadolu bölgesinin de 64 ölüyle en çok ölüm olan bölgeler olduğu görülüyor.

Bölgelerle ilgili toplam sayılar şöyle:

Marmara bölgesinde daha önce de belirttiğimiz gibi en çok kadın cinayetinin işlendiği kent İstanbul. 42 vakanın yaşandığı İstanbul’u 12 olayla Bursa, yedi olayla Kocaeli, dörder olayla Balıkesir ve Sakarya, üçer olayla Tekirdağ ve Yalova, birer olayla da Edirne ve Kırklareli izliyor.

İkinci en çok kadın cinayetinin yaşandığı Ege bölgesinin lideri İzmir. 27 kadın cinayetinin yaşandığı İzmir’i 14 cinayetle Aydın, 10 cinayetle Muğla, sekizer cinayetle Manisa ve Denizli, beş cinayetle Kütahya, 3 cinayetle Afyon ve bir cinayetle Uşak takip ediyor.

Akdeniz bölgesinde olaylar kenti Adana 22 vakayla birinci sırada. İkinci sırada 19 vakayla turizm kentimiz Adana, üçüncü sırada 10 olayla Mersin bulunuyor. Maraş’ta dört, Isparta’da iki, Burdur ve Hatay’da da birer kadın cinayeti bulunuyor.

Güneydoğu Anadolu bölgesinde 14 olayla Gaziantep, 11 olayla Urfa, 10’ar olayla da Mardin ve Diyarbakır ilk üç sırayı paylaşıyor. Bu bölgede Batman’da sekiz, Adıyaman’da altı kadın cinayeti görülürken Kilis, Siirt ve Şırnak’da basına yansıyan her hangi bir kadın cinayeti veya şaibeli intihar olayı olmadı…

İç Anadolu bölgesinde başkent Ankara 15 cinayetle en çok vakanın yaşandığı kent. Ankara’yı dokuz olayla Kayseri, sekiz olayla Konya, yedi olayla Eskişehir, üç olayla Karaman, iki olayla Sivas birer olayla Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir ve Yozgat takip ediyor.

Karadeniz bölgesinin hırçın kenti Samsun 11 kadın cinayetiyle birinci sırada. Trabzon ve Bolu beşer olayla ikinci, Zonguldak ve Çorum dörder olayla üçüncü, Tokat, Kastamonu, Ordu üçer olayla dördüncü, Giresun iki olayla beşinci sırada. Bölgede Amasya, Artvin, Bayburt, Düzce ve Karabük’te de birer kadın cinayeti görülürken Bartın, Gümüşhane, Rize ve Sinop kadın cinayetinin yaşanmadığı iller…

 Doğu Anadolu Bölgesi basına yansıyan vakalara göre en az kadın cinayetinin yaşandığı bölge… Doğru mudur bilemeyiz, ama basına yansıyan rakamlar böyle. Bölgede altı olayla Malatya birinci, beşer olayla Elazığ ve Van ikinci, ikişer olayla Ağrı, Bitlis, Hakkari, Iğdır ve Erzincan üçüncü sırada. Birer olay da Erzurum ve Kars’ta bulunuyor. Bölgede; Tunceli, Ardahan, Bingöl ve Muş’ta ise kadın cinayeti yok…

En büyük artış Ege bölgesinde

Bölgeler bir önceki yılla kıyaslandığında; Ege bölgesinde yüzde 52, Karadeniz bölgesinde yüzde 50, Akdeniz bölgesinde yüzde 31, Güneydoğu Anadolu bölgesinde yüzde 28, İç Anadolu bölgesinde yüzde 26, Doğu Anadolu bölgesinde yüzde 8’lik bir olay artışı artış kaydediliyor. En çok kadın cinayetinin işlendiği yer olmakla birlikte Marmara bölgesinde ise bir önceki yılla kıyaslandığında yüzde 3’lük bir artış olduğu dikkat çekiyor…

 

Evet 2016 yılında durum böyleydi…

Umut Vakfı olarak sokakta, evde, işte, okulda, kısacası her yerde, her ortamda kadına yapılan psikolojik, fiziksel, cinsel, ekonomik şiddeti kınıyoruz ve içinde bulunduğumuz yıl kadın cinayetlerinin, şiddetin azalmasını diliyoruz…

Biliyoruz ki, şiddet toplumsal bir hastalık, sadece kadınlar değil toplumun hemen her kesiminde insanlar her gün evden, işyerine, sokaktan, toplu taşıma araçlarına, okullardan yurtlara farklı boyutlarda şiddete maruz kalıyor ve şiddet şiddeti doğuruyor… Türkiye’de toplumun tüm katmanlarında artarak karşımıza çıkan cinsel tacizden, tecavüze, tehdit ve eziyetten, sindirmeye, yaralamadan öldürmeye şiddetin artık ciddi bir problem haline geldiğini düşünüyoruz, görüyoruz…

Şiddetin böylesine artarak toplumun tüm katmanlarına yayılmasının sebeplerinin araştırılması, ortaya çıkarılması ve de azaltılması için çalışmaların yapılması gerektiğini vurgularken “şiddetsiz bir toplum”un oluşması için bizi yönetenlerden tüm sivil toplum örgütlerine, derneklere kadar kısacası ilgili herkesin acilen elele vermesi gerektiğini, çalışmalar yapması, toplumsal bir duruş sergilemesi gerektiğini düşünüyoruz…

Not: İncelemek isterseniz; 2016 Kadın Cinayetleri Haritası’na ve kent kent kadın cinayetleriyle ilgili bilgiye alttaki linkten ulaşabilirsiniz.

http://www.umut.org.tr/kadin-cinayetleri-2016/

İyi haftalar

Umut Vakfı