Tweet

10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla, 83 ülkeden aralarında 5 Nobelli yazarın da bulunduğu 530 yazar, “Dijital çağda bir demokrasi savunması” başlıklı kitlesel gözetlemeye karşı ortak manifesto yayınladı. Manifestoda bir Uluslararası Dijital Haklar Beyannamesi çağrısında bulunuldu.

Nobelli yazarlar Orhan Pamuk, J.M. Coetzee, Elfriede Jelinek, Günter Grass ve Tomaz Tranströmer’in imza attığı deklarasyona, Türkiye’den Yaşar Kemal, Buket Uzuner ve Murathan Mungan destek verdi.

Dijital veri kopyalamanın hırsızlıktan farkı olmadığının ifade edildiği metinde gözetlemenin düşünce ve ifade özgürlüğünü tehlikeye soktuğu belirtildi.

‘Kitlesel gözetlemeye karşı yazarlar inisiyatifine’ ‘www.change.org/gozetleniyoruz’ adresinden destek verilebiliyor.

Deklarasyonun tam metni ise şöyle:

“Kitlesel gözetlemelerin son aylarda arttığı bilinen bir gerçek. Devlet, birkaç tık ile cep telefonunuza, emailinize, sosyal ağlarınıza ve internette yaptığınız aramalara ulaşabiliyor.

Politik eğilimlerinize, eylemlerinize ulaşılabiliyor. İnternet şirketlerinin işbirliği ile bilgileriniz toplanıyor ve depolanıyor, böylece yapacağınız tüketim ve alışkanlıklarınız öngörülebiliyor.

Bireyin dokunulmaz bütünlüğü demokrasinin temel taşıdır. İnsan bütünlüğü bedenin ötesindedir. Bütün insanların düşüncelerinde, kişisel çevrelerinde ve iletişimlerinde gözetlenmeme ve rahat bırakılma hakkı vardır.

Bu temel insan hakkının içi, kitlesel gözetleme amacı ile teknolojik gelişmelerin devletler ve şirketler tarafından kötüye kullanımı yoluyla boşaltılmış, hükümsüz kılınmıştır.

Gözetleme altında olan biri artık özgür değildir; gözetleme altında olan bir toplumda ise demokrasi yoktur. Demokrasinin geçerliliğini sürdürebilmesi için, demokratik haklarımız gerçek alanda olduğu kadar sanal alanda da uygulanmalıdır.

Gözetleme, özel alan ihlalidir ve düşünce ve ifade özgürlüğünü tehlikeye sokar.

Kitlesel gözetleme her bir vatandaşı potansiyel şüpheli olarak görür. Tarihi miraslarımızdan biri olan masumiyet karinesini alt üst eder.

Gözetleme, devlet ve şirketler gizlilik içinde hareket ederken bireyi şeffaf kılar. Gördüğümüz gibi bu güç sistemli olarak kötüye kullanılır.

Gözetleme hırsızlıktır. Bu bilgiler kamu malı değildir: bize aittir. Davranışlarımızı öngörmek için kullanıldığında, başka bir şeyden yoksun bırakılırız: demokratik özgürlüğün olmazsa olmazı olan hür irade ilkesi.

Herkesin, demokratik vatandaşlar olarak, kişisel verilerinin yasal yollardan hangi ölçüde ve kimler tarafından toplanabileceğine, saklanabileceğine, işlenebileceğine karar verme; bu verilerin nerede saklandığı ve nasıl kullanılacağı hakkında bilgi sahibi olma; verilerin yasal olmayan biçimlerde toplanması durumunda silinmesini sağlama hakkına sahip olmasını talep ediyoruz.

Tüm devletleri ve şirketleri bu haklara saygılı olmaya davet ediyoruz.

Tüm vatandaşları bu hakları korumaya çağırıyoruz.

Birleşmiş Milletleri dijital çağda insan haklarının korunmasının önemini kabul etmeye ve Uluslararası Dijital Haklar Beyannamesi oluşturmaya davet ediyoruz.

Tüm devletlerin bu anlaşmayı imzalamaya ve bağlı kalmaya davet ediyoruz.”

Dünyanın önde gelen 500’den fazla yazarı, altına imza attıkları manifestoyla dijital alandaki kitlesel gözetlemeye tepki gösterdi.

10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü dolayısıyla hazırlanan manifesto bugün dünyanın farklı ülkelerindeki farklı gazetelerde yayınlandı.

Manifesto İngiltere’de Guardian’da yayınlandı.

500’den fazla imzacı arasında Türkiye’den Orhan Pamuk, Yaşar Kemal, Buket Uzuner ve Murathan Mungan bulunuyor.

81 ülkeden metne imza koyan diğer isimlerden bazıları şöyle Günter Grass (Almanya), Arundhati Roy (Hindistan), Amos Oz (İsrail), Tarık Ali (İngiltere), Ian McEwan (İngiltere), Louis de Bernieres (İngiltere), Hanif Kureishi (ABD, Pakistan), Paul Auster (ABD).

İstihbarat servislerinin milyonlarca insanın dijital iletişimini gözetlemesinin dünyada yaşayan herkesi potansiyel şüpheli durumuna düşürdüğü ve demokrasinin altını oyduğu belirtiliyor.

Metinde ‘gözetleme hırsızlıktır’ ifadesine yer veriliyor.

Yazarlar, bu alandaki hakların korunması amacıyla Birleşmiş Milletler’e Uluslararası Dijital Haklar Beyannamesi oluşturma çağrısı yapıyor.

(BBC Türkçe, 10 Aralık 2013)