Türkiye’nin dört bir yanında bir yandan pıtrak gibi inşaatlar yükselirken son bir hafta içinde müteahhit ve işadamlarının da art arda intihar etmesi dikkat çekiyor…

6 Ağustos 2014: Bursa’nın tanınmış müteahhitlerinden Engin Çelik (51), lüks cipinde  Glock marka tabancayla başına ateş ederek intihar etti…

7 Ağustos 2014: Piyasaya 400 bin lira borcu olduğu belirtilen Adanalı müteahhit Mehmet Bayram (60) evinde tabancayla başından vurulmuş olarak bulundu…

8 Ağustos 2014: Milli basketbolcu ve işadamı Hüseyin Engin Muratoğlu, Bebek’te yalnız yaşadığı evinde tabancayla intihar etti. Muratoğlu’nun bir yakın arkadaşı, “İş hayatında belirli bir bunalım safhasından geçti. Ondan kaynaklanmış olabilir” yorumunu yaptı…

10 Ağustos 2014: Rize’nin Pazar ilçesinde işadamı, müteahhit Yaşar Bakoğlu (55) evinde kafasına tüfekle ateş ederek intihar etti…

12 Ağustos 2014: Kemer’de bir süredir yaşadığı mali sıkıntılar nedeniyle bunalıma giren esnaf Özgür G. (32) yılan zehiri  içerek hayatına son vermek istedi…

Öncesinden birkaç örnek;

5 Temmuz 2014: Adana’da iki üniversite mezunu 25 yaşındaki Muaz Sarıaslan, iş bulamayınca bunalıma girerek yaşamına son verdi.

7 Temmuz 2014: İzmir Buca’da gömlek mağazası bulunun Hakan Koşugen (42) ödeyemediği borçları nedeniyle iflas edince kendini ağaca asarak intihar etti…

15 Temmuz 2014: Maraş’ta genç kuyumcu (36) borçları nedeniyle silahla intihar etti… Aynı gün Antep ve Urfa’da da 18 yaşındaki iki genç kızın şüpheli intiharı söz konusu…

Bunlar sık sık basın yayın organlarında okuduğumuz intihar haberlerinden  sadece birkaçı…

Bülent Ecevit’in başbakanlığı döneminde, borç batağına saplanan bir esnaf, Başbakanlık önünde yazar kasa fırlatmasıyla dikkatleri üzerine çekmiş ve “ekonomik kriz” nedeniyle zor durumdaki esnafın sesi olmuştu…

Son zamanlarda ise yazar kasa fırlatmak yerine yukarıda birkaç örneği de görüldüğü gibi borç batağındaki ya da işsiz kalan, iş bulamayarak bunalıma giren müteahhitlerin, işadamlarının, iş bulamayan gençlerin, işsiz kalan pek çok insanın intihar etmesi dikkat çekiyor.

 

Vatandaş ruh ve sinir hastası oldu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre de, Türkiye’de intihar oranlarında artış dikkat çekiyor. TÜİK’in intihar haritasına göre, 2013 yılında 3 bin 189 kişi intihar etti.  Sağlık Bakanı Mehmet Müzezzinoğlu’nun Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka’nın soru önergesine verdiği yanıtta görüldüğü gibi 1 yıl içerisinde intihara teşebbüs edenlerin oranı ise bu rakamın çok çok üstünde…

Bakan’ın verdiği yanıta göre, 2010 itibariyle 50 bin 068 kişi Türkiye’de intihara teşebbüs etti. Özetlesi;   Türk halkı depresyonda ve depresyondaki insanların sayısı her geçen yıl hızla artıyor. Yine Sağlık Bakanlığı’nın verdiği bilgiye göre, 2009 yılında depresyon nedeniyle 3.1 milyon kişi hastaneye başvurmuşken bu sayı 2013 yılında 3 milyon 222 bin 456’sı erkek, 6 milyon 35 bin 581’i kadın olmak üzere toplam  9 milyon 258 bin 37 kişiye ulaştı.

Türkiye’de 2012’de intihara teşebbüs edenlerin sayısı 42 bin 754. Ülkemizde 2007 yılında 12 milyon 878 bin 313 kutu olan antidepresan tüketimi, 5 yılda yüzde 100 artarak 2012’de 25 milyon 958 bin 726 kutuya yükseldi.

2013 ve 2014 yılında bu rakamların daha da yükseldiği öne sürülüyor…

Soru önergesine verilen yanıtı  değerlendiren Nazlıaka, ekonomik durum ve yaşam koşulları nedeniyle vatandaşın ruh ve sinir hastası olduğunu belirterek “Ruh ve sinir rahatsızlığı için hastanelere başvuran her üç kişiden biri gençtir. Bu gelecek yıllar için kaygı verici bir durumdur” dedi.

 

BBC: İntihar ettiren ekonomi

TÜİK’in 2013 yılı intihar istatistiklerine göre, intihar eden 3 bin 189 kişinin çoğunluğunu yüzde 72.7’yle erkekler oluşturuyor. Kadınların oranı ise yüzde 27.3. Her ne kadar kişileri intihara farklı sorunlar itse de, TÜİK’in 2013 yılı Türkiye istatistiklerine göre, insanlar en çok ekonomik sebeplerden dolayı intihar ediyor.

BBC Türkçe’de yayımlanan habere göre, TÜİK’in yayınladığı 2013 yılı Türkiye intihar istatistikleri, sosyolojik ve psikolojik olmaktan çok, ciddi “ekonomik alarmlar” veriyor, insanlar en çok geçim zorluğu ve ticari başarısızlık yüzünden intihar ediyor…

İstatistiklere göre, intihar hızının en yüksek olduğu il, yüz binde 9,33 ile Karaman. Sonra 7,54 ile Ardahan, 7,22 ile Bingöl ve 7,09 ile Elazığ geliyor.

Bu illerde işsiz genç sayısında ciddi artış görülürken bu illerin yeterli gelişmişlik düzeyine ulaşmadığı ve kısıtlı sosyal yaşam imkânlarına sahip oldukları gözlenmekte.

BBC, haberine göre İşkur verileriyle, ‘kayıtlı işsiz’ sayısının, 10 yılda yüzde 500 arttığı, kayıtsız işsiz sayısının ise bilinmediği bir ortamda, banka borçlarını, kredi ve kredi kartı taksitini ödeyemeyenlerin yanında, 22 milyona dayanan icra ve haciz davaları “intihar ettiren ekonominin” sadece birkaç unsuru olarak belirtiliyor.

Yaşa göreyse, yüz binde 8.08’le en fazla intihar edenler 75 yaş ve üstü grupta. En az intihar olayı ise 35-39 yaş grubunda görüldü. Haberde, emeklilerin, toplumsal yapıda, ‘en perişanlar’ kategorisinde olduğu, açlık sınırının kat kat altında bir aylıkla yaşamını sürdürdüğü ve sayılarının 9 milyonu aştığı belirtiliyor.

Milyonlarca ailenin “ekonomik baskı ve tükenmişlik” içinde olduğu ve çıkar yol bulamadığı, sonuçta da çok sayıda insanın intiharı çıkış yolu gördüğü ifade edilirken intiharların bir de “cinnet” boyutuna dikkat çekiliyor. Hanelere giren her 100 TL’den 57’sinin TÜİK verilerine göre borçlara gittiği belirtilen haberde, “aile içi geçimsizlik, geçim zorluğu ve ticari başarısızlık”  intiharlarda, ‘ekonomik nedenler’ olarak sıralanıyor. Türkiye’deki kadın cinayetleri de hız kesmeden ve de artarak devam ederken aile içi geçimsizlikte de, en büyük etkenin işsizlik, gelir yetersizliği ve borçlar olması dikkat çekiyor…

Umut Vakfı olarak da, tuttuğumuz ateşli silahlarla işlenen suçlara dair istatistiklerde de, bu yılın başından 13 Ağustos tarihine kadar 52 kişi işledikleri kadın cinayetleri sonrasında intihar etti. Basın yayın organlarına yansıyan olaylara göre bu süreçte ateşli silahla intihar edenlerin toplamı ise 246…

TÜİK verilerine göre, Türkiye’de 15-25 yaş arası genç işsiz sayısı yüzde 19’ları geçiyor. Bu ekonomik tabloda rekabet, tercih edilme ve iş bulma şansı hemen hiç olmayanlar intihara meyilli oluyor.

TÜİK verilerini değerlendiren İzmir Ekonomi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Erol Kahveci, ülkemizde intihar girişimi olaylarının intihar vakalarından en az 20 kat fazla olduğuna dikkat çekti. Kahveci, “Toplumumuzda intihar ve intihar girişimi olayları önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. İntihar olayları sanayi devrimini tamamlamış toplumlardan daha düşüktür, ancak bu karşılaştırma ülkemizde gelecekte intihar ve intihar girişimi vakalarının artacağını göstermektedir.  Türkiye’de intihar ve intihar girişimi hızı çarpıcı bir şekilde artmaktadır” dedi.

CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk de, Türkiye’de ”işsizlik, gelir yetersizliği ve borçluluk gibi ekonomik nedenlere bağlı intiharlar”ı bir soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı. “İntiharlarda gelir düzeyi düşüklüğünün ve aile içi şiddetin önemli bir etken olduğunun saptandığını” belirten Köktürk, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam’a “İntihar nedenleri arasında geçim derdinin başta olması Bakan olarak sizi hangi tedbirleri almaya ve hangi çalışmaları yapmaya yöneltmiştir” diye sordu…

 

Vatandaş borç batağında

MHP Antalya Milletvekili Doç. Dr. Mehmet Günal’ın verdiği bilgilere göre ise vatandaşın kredi ve kredi kartı borcu 12 yılda 55 kat arttı.

Günal, 2013’te 5 bin 781 olan kredi ve kredi kartı borcu ödeyemeyen kişi sayısının 2013 sonunda 912 bin 839’a yükseldiğini, 2014 yılının ilk 5 ayında da sayının 532 bini aştığına dikkat çekti.

Kredi ve kredi kartları borçlarının sadece ekonomik bir sorun olmadığını vurgulayan Günal, “Kredi ve kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin sorunu artık sosyal sorun haline geldi. Ailelerde sorunlar büyüdü. Borç batağının sosyal etkileri var, boşanmalar, aile içi şiddet, kavgalar var. İntihar edenler var ve bu sorunun daha birçok sosyal etkenleri var. Onun için gelin bu sorunu baştan araştıralım ve çözümlerini birlikte bulalım” dedi.

Bankalara borçlu olanların bir kısmı borcunu borçla kapatma şeklinde bir yöntem izlerken Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, yılın ilk 5 ayında bireysel kredi ve kredi kartı borç ve taksitlerini ödeyemeyenler 600 bin kişiyi aştı. Ekonomist Mustafa Sönmez, “Bu dönem içinde bankalara ödeme yapamayanların sayısı yüzde 25.4 artışla 2013 yılının ilk 5 ayında 514 bin 712 kişiden bu yılın aynı döneminde 645 bin 474 kişiye tırmandı” bilgisini verdi. Sönmez, “İnsanlar başka bankadan çekip diğerini kapatıyorlar. Yapılan yeni düzenlemelerle bu zincirde kopukluklar oluştu. İnsanların gelir kaynaklarında sorunlar oldu. Ya işlerini kaybettiler ya da gelirleri bu borçlarını ödemeye yetmedi. Yüzde 25 oranında artış çarpıcı bir rakam” yorumunu yaptı.

İşsizlik intiharları artırıyor

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilimdalı öğretim üyesi Doç. Dr. Halis Ulaş, yoksulluk ve işsizliğin ruhsal sorunlara ve ölümlere yol açtığı konusunda çok fazla veri olduğunu belirtiyor. “Bilim ve Ütopya” dergisinde yayımlanan “Kapitalizm, ruh sağlığı ve intihar” başlıklı makalesinde Ulaş, “İşsiz olan bireylerin, çalışanlara göre intihara bağlı ölümlerinin 2-3 kat arttığı tespit edilmiştir. Ülkemizde yapılan bir çalışmada, düşük sosyo ekonomik düzeyli kesimlerde intiharın daha sık görüldüğünü derleyen bulgular elde edilmiştir” diyor…

Ekonomi çevrelerinin Türkiye’nin içinde bulunduğu durumla ilgili yorumu ise şöyle:

“Türkiye’nin büyümesindeki problemler, varlık fiyatları yüksek düzeylerde, dolar kuru reel olarak düşük düzeyde ve ihracata dönük büyümenin motoru olamıyor. Siyasi istikrarsızlık var. Ülke içinde gelecek yıl yine seçimler var. Bölgeye yönelik olarak jeopolitik istikrarsızlık söz konusu. Son gelen dış ticaret rakamları olumsuz, son cari açıkta öngörülenin üstünde yükselme var.”

“Hepsini toparladığınızda önümüzdeki aylarda muhtemel bir ekonomik düzeltme olacağını öngörmek yanlış sayılmaz” yorumunu da  yapıyor aynı çevreler…

Ancak bütün bu olumsuzluklar ekonomik ünitelere ve esasen hane halklarına da kaçınılmaz olarak yansıyacağı için intihar vakalarının azalan bir trend izleyeceğini söyleyemiyoruz…

İyi haftalar

UMUT VAKFI